W ramach ulgi rehabilitacyjnej można odliczać tylko wydatki wymienione w ustawie o PIT. Uprawnione do tego odliczenia osoby pomniejszają swój dochód o każdy poniesiony wydatek. Takie postępowanie zakwestionuje fiskus i zażąda zapłaty długu i kary.
ANALIZA
Podatnicy nie potrafią korzystać z ulgi rehabilitacyjnej. Osoby niepełnosprawne lub, na utrzymaniu których są osoby niepełnosprawne, pomniejszają swoje dochody o wszystkie poniesione w danym roku podatkowym wydatki - wynika z informacji, jakie docierają do Gazety Prawnej.
- Dorosła córka opiekuje się niepełnosprawnymi rodzicami. Rodzice w swoich zeznaniach odliczają wydatki poniesione na opiekę sprawowaną przez córkę. Nie mają sporządzonej żadnej umowy. Czy takie postępowanie jest właściwe - pyta nas czytelniczka z Trójmiasta. Niestety, takie postępowanie jest nieprawidłowe. Przepisy uznają za wydatki rehabilitacyjne opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa. Ustawa nie zezwala więc na odliczenie wydatków związanych z opieką, jeśli dziecko w ogóle opłaty od rodziców nie pobiera. W tym przypadku dochodzi jeszcze kwestia ustawowego obowiązku sprawowania opieki dzieci nad rodzicami.
Inne przykłady, o jakich dowiedzieliśmy się tylko w ostatnim tygodniu, to odliczanie w zeznaniach PIT za 2007 rok wydatków na pościel, dojazd samochodem na zakupy do supermarketu czy wizyty kontrolne u lekarza. Takie postępowanie to poważny błąd i ryzyko sporu z fiskusem. Nikt nie kwestionuje ponoszenia wymienionych wydatków przez podatników. Jednak nie można odliczać ich od swojego dochodu.
Odliczeniu od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej podlegają tylko i wyłącznie wydatki na cele rehabilitacyjne oraz związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, wymienione w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ulgi podatkowe muszą być interpretowane ściśle i każda wykładnia rozszerzająca będzie naruszeniem prawa. Dlaczego odliczenie tylko konkretnych, wskazanych w ustawie o PIT wydatków, jest ważne?
Fiskus ma prawo sprawdzić każde zeznanie podatkowe. Co więcej, ma na to sporo czasu, bo aż pięć lat, licząc od końca roku, w którym minął termin płatności zobowiązania podatkowego. Jeśli urząd skarbowy w ramach kontroli zeznania stwierdzi, że podatnik pomniejszył swój dochód o wydatki niedozwolone, zakwestionuje prawo do ulgi rehabilitacyjnej. W wyniku nieuwzględnienia tego zwolnienia w rocznym PIT, może dojść do powstania zaległości podatkowej, którą trzeba będzie zapłacić. Poza długiem trzeba też liczyć się z koniecznością zapłaty odsetek za zwłokę, które obecnie wynoszą 14,5 proc. w skali roku. Dodatkowo fiskus może nałożyć na podatnika sankcje wynikające z kodeksu karnego skarbowego.

Wydatek musi być poniesiony...

Podatnik, korzystający z ulgi rehabilitacyjnej, musi pamiętać, że podstawą do skorzystania z ulgi jest poniesienie wydatków na cele określone w ustawie o PIT. Anna Misiak, doradca do spraw PIT i ZUS w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy, podkreśla, że poniesienie wydatków, które choć związane z potrzebami osoby niepełnosprawnej nie mieszczą się w tzw. celach rehabilitacyjnych, nie uprawnia do skorzystania z odliczenia od dochodu.
- Jeśli podatnik skorzysta z ulgi, kwalifikując do odliczenia wydatki, które nie mieszczą się w ustawowych celach, musi liczyć się z utratą prawa do ulgi i zakwestionowania jego rozliczenia przez urząd skarbowy. Urząd skarbowy może skontrolować zeznanie nie tylko w okresie trzech miesięcy od jego złożenia, ma na to pięć lat - ostrzega Anna Misiak.
Dodaje również, że podstawą odliczenia większości wydatków na cele rehabilitacyjne są dokumenty stwierdzające ich poniesienie, a więc rachunki, faktury VAT, dowody wpłaty. I te dokumenty w pierwszej kolejności są kontrolowane przez urząd skarbowy.
- Należy także pamiętać, że jest grupa wydatków, w stosunku do których przysługuje odliczenie w określonej kwocie i nie jest konieczne ich dokumentowanie. Do takich wydatków należy m.in. używanie samochodu osobowego dla potrzeb koniecznych z przewozem osoby niepełnosprawnej na zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne - tłumaczy ekspert MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy.

...i wymieniony w ustawie...

Osoby niepełnosprawne oraz osoby mające na utrzymaniu osobę niepełnosprawną mogą odliczać jedynie wydatki rehabilitacyjne wymienione w ustawie o PIT. Na ten aspekt zwraca uwagę Barbara Pyzel, doradca podatkowy w KPMG, która wyjaśnia, że jeśli podatnik odliczy w ramach ulgi rehabilitacyjnej inne wydatki niż ustawowe, zaniży zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym.
W przypadku kontroli organ podatkowy zażąda wpłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami. Kontrola zeznania za 2007 rok może być przeprowadzona do końca 2013 roku. Dodatkowo podatnik może być również ukarany na podstawie przepisów kodeksu karnego skarbowego - argumentuje Barbara Pyzel.
Według naszej ekspert, jeśli kwota niezapłaconego podatku nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, popełnia się wykroczenie, które jest karane grzywną. Większa kwota niezapłaconego podatku stanowi popełnione jest przestępstwo podlegające wyższej karze grzywny, karze ograniczenia lub pozbawienia wolności.

...inaczej będzie kwestionowany

Jak już wspominałam, podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych, będący osobami niepełnosprawnymi lub osobami, na których utrzymaniu są osoby niepełnosprawne, mają możliwość obniżenia swojej podstawy opodatkowania o wydatki na cele rehabilitacyjne.
Łukasz Strzelec, doradca podatkowy w TPA Horwath Sztuba Kaczmarek tłumaczy, że lista wydatków pozwalających na dokonanie odliczenia jest katalogiem zamkniętym, co w praktyce oznacza, że tylko wydatki na wskazane przez ustawodawcę cele dają prawo do ulgi. Odliczenie wydatków poniesionych na inne niż wymienione w ustawie cele powoduje, że podatnik zaniża swoje zobowiązanie podatkowe, a w konsekwencji naraża budżet na straty.
Zachowanie takie może się wiązać z poważnymi nieprzyjemnościami dla podatnika. W szczególności, w przypadku odkrycia nieprawidłowości przez urząd skarbowy, podatnik będzie zobowiązany do uregulowania zaległej kwoty wraz z odsetkami za zwłokę, które obecnie wynoszą 14,5 proc. w skali roku.
- Warto podkreślić, że organy skarbowe niejednokrotnie czekają z kontrolą danego rozliczenia podatkowego do momentu, w którym zbliża się okres jego przedawnienia. W przypadku wykrycia nieprawidłowości praktyka taka pozwala organom skarbowym na obciążenie podatnika odsetkami należnymi za okres nawet kilku lat - stwierdza Łukasz Strzelec.
Jego zdaniem, odsetki za zwłokę to nie jedyna dolegliwość, która może spotkać podatnika w omawianej sytuacji. W zależności od tego, czy podatnik świadomie narażał budżet na uszczuplenie czy też jego zachowanie wynikało z niewiedzy lub innej niezawinionej przyczyny, może zostać na niego nałożona kara pozbawienia wolności, kara grzywny lub też może on zostać obciążony mandatem karnym.
- Zgodnie z przepisami kodeksu karnego skarbowego, środek karny zastosowany w danej sytuacji będzie wynikał z zachowania podatnika, wysokości uszczuplenia, na jakie naraził on budżet państwa oraz w pewnym zakresie od uznania właściwego organu skarbowego - podsumowuje Łukasz Strzelec.
5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku, ma organ podatkowy na kontrole zeznania podatkowego
GP RADZI

Czy odlicza się wydatek na piec

Podatnik jest osobą niepełnosprawną. Z uwagi na fakt, że opalanie domu węglem było dla niego zbyt ciężkim zajęciem, zamontował gazowy piec centralnego ogrzewania. Czy może odliczyć od dochodu wydatek związany z zakupem pieca?
Tak
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera katalogu wydatków na adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych, które przesądzają o ich możliwości odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. W każdym przypadku decydujące powinny być potrzeby danego podatnika wynikające z jego niepełnosprawności.
Oceny, czy dany wydatek mieszkaniowy jest podyktowany tylko potrzebą remontu mieszkania lub jego modernizację czy też potrzebami wynikającymi z niepełnosprawności podatnika, powinno się dokonać przede wszystkim przez pryzmat potrzeb, którymi zmiany te zostały podyktowane.
W związku z tym, jeżeli wydatki związane z zakupem i montażem gazowego pieca centralnego ogrzewania zostały przez podatnika poniesione stosownie do potrzeb wynikających z jego niepełnosprawności, wówczas mogą być odliczone w ramach ulgi rehabilitacyjnej.

Czy zakup kanapy to wydatek na cele rehabilitacyjne

Czy w ramach ulgi rehabilitacyjnej możliwe jest odliczenie w zeznaniu podatkowym zakupu kanapy narożnej tapicerowanej?
Nie
Ustawodawca przez pojęcie niezbędny w rehabilitacji oraz ułatwiający wykonywanie czynności życiowych rozumie wyłącznie sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne mające cechy sprzętu, urządzeń czy narzędzi indywidualnych niezbędnych w rehabilitacji osoby niepełnosprawnej i ułatwiającej tej osobie wykonywanie czynności życiowych, których utrudnienie wykonywania wynika z niepełnosprawności. Osobą uprawnioną do stwierdzenia, czy dane urządzenie, sprzęt czy narzędzie jest niezbędne w rehabilitacji oraz czy będzie ułatwiać wykonywanie czynności życiowych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, jest lekarz specjalista.
Jeśli podatnik nie ma zaświadczenia od lekarza, że kanapa jest sprzętem niezbędnym w jego rehabilitacji, nie będzie on wydatkiem uwzględnionym w zeznaniu PIT. Ponadto narożna kanapa tapicerowana nie spełnia wymogów indywidualnego przeznaczenia dla osoby niepełnosprawnej.

Czy odlicza się telewizor dla syna

Czy wydatki poniesione na zakup monitora-telewizora, który ma być pomocny w nauce dla niepełnosprawnego syna, podlegają odliczeniu od dochodu w ramach ulgi na cele rehabilitacyjne przez rodzica?
Tak
Przepisy dotyczące wydatków na cele rehabilitacyjne stosuje się do podatników, na których utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe - jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają kwoty 9120 zł.
Ponadto rehabilitacja osób niepełnosprawnych oznacza zespół działań, w szczególności organizacyjnych, leczniczych, psychologicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych i społecznych, zmierzających do osiągnięcia, przy aktywnym uczestnictwie tych osób, możliwie najwyższego poziomu ich funkcjonowania, jakości życia i integracji społecznej.
W konsekwencji, jeżeli zostały spełnione ustawowe wymogi uprawniające do zastosowania ulgi, wówczas poniesione wydatki na zakup monitora-telewizora podlegają odliczeniu od dochodu.