Prowadzę kancelarię adwokacką. Zatrudniam prawników, jednemu z nich postanowiłem sfinansować studia doktoranckie (prawnicze). Czy stanowią dla mnie one koszt z działalności gospodarczej, a dla pracownika przychód?
Stosownie do treści art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.; dalej: ustawa o PIT), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ust. 1.
Zgodnie z powyższymi uregulowaniami podatnik dla celów podatkowych ma możliwość pomniejszenia przychodów o wszelkie wydatki, pod warunkiem że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą lub inną działalnością zarobkową, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu lub jego zachowanie albo zabezpieczenie.
W takim ujęciu kosztami uzyskania przychodu będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim, ale także pośrednim związku z uzyskanymi przychodami – jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty. Jednak, aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, podatnik musi wykazać jego związek z prowadzoną działalnością oraz to, że jego poniesienie miało lub mogło mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Ustawodawca wiąże bowiem koszty uzyskania przychodów z celem ich poniesienia, jakim jest osiągnięcie przychodów, ewentualnie zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Należy podkreślić, że o tym, co jest celowe i potrzebne w prowadzonej działalności, decyduje podmiot prowadzący działalność gospodarczą, a nie organ podatkowy.
W mojej opinii nie ma przeszkód do zaliczenia wydatków na doktorat pracownika do kosztów uzyskania przychodu, bowiem wykazuje on związek z prowadzoną działalnością gospodarczą czytelnika i może przyczynić się do uzyskiwania przychodu.
Również organy podatkowe potwierdzają możliwość zaliczenia takich wydatków do kosztów. Przykładowo dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w piśmie z 1 grudnia 2017 r., nr 0114-KDIP2-3.4010.284.2017.1.MC. przyznał rację podatnikowi, iż: „(…) opracowana w ramach doktoratu metoda modelowania betonów hydraulicznych pozwala na ograniczenie ilości sprowadzanych w tym celu kruszyw i cementów oraz odpadów utylizowanych po badaniach, a także przyspieszenie przeprowadzanych badań, ponieważ w tym samym czasie możliwe jest przeprowadzanie badań na większej ilości próbek. W świetle powołanych przepisów i przedstawionych we wniosku okoliczności należy stwierdzić, iż pomiędzy tematyką przeprowadzonego przewodu doktorskiego Pracownika a charakterem prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej istnieje związek przyczynowo-skutkowy, pozwalający zaliczyć Koszty Doktoratu do kosztów uzyskania przychodów (…)”.
Wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika została zwolniona z podatku dochodowego w art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PIT. A zgodnie z art. 1031 par. 1 kodeksu pracy przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą.
Niewątpliwie sfinansowanie studiów doktoranckich spełnia powyżej wskazane warunki. Dlatego też w mojej opinii przychód uzyskany przez pracownika będzie korzystał ze zwolnienia z podatku i tym samym płatnik od ww. świadczenia nie ma obowiązku pobrania podatku dochodowego od osób fizycznych.
Stanowisko takie potwierdzają również organy podatkowe, czego przykładem jest pismo dyrektora KIS z 25 sierpnia 2017 r, nr 0115-KDIT2-2.4011.212.2017.1.BK, w którym możemy przeczytać: „(…) koszty studiów oraz dodatkowych świadczeń, w szczególności przejazdów, zakwaterowania, jakie Wnioskodawca zamierza ponieść zgodnie z przepisami Kodeksu pracy na podniesienie kwalifikacji zawodowych Dyrektora Zarządzającego, stanowić będą Jego przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy, zwolniony jednakże z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (…)”.