W przypadku niespełnienia warunków do całkowitego zwolnienia dla pożyczki udzielanej między osobami najbliższymi, podatek od czynności cywilnoprawnych należy zapłacić od nadwyżki kwoty wolnej od podatku.

PORADA
Syn otrzymał cztery pożyczki od rodziców w kolejno następujących po sobie miesiącach w kwocie po 9 tys. zł każda. Podatnik pyta, czy w takiej sytuacji należy zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych oraz czy przed obliczeniem podatku należy zsumować kwoty i uwzględnić w podstawie opodatkowania kwotę wolną, czy też od każdej umowy należy zapłacić osobny podatek? Paweł Wojciechowski, radca prawny w Kancelarii Adwokatów i Radców Prawnych P.J. Sowisło z Poznania, wskazuje, że ostatnia nowelizacja ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 68, poz. 450) wprowadziła zwolnienie od podatku umów pożyczek udzielanych w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między osobami najbliższymi, o których mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.), czyli należącymi do tzw. zerowej grupy podatkowej.
- Całkowitemu zwolnieniu podlegają pożyczki udzielane w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej z małżonkiem, zstępnym, wstępnym, pasierbem, ojczymem, macochą oraz pomiędzy rodzeństwem - wyjaśnia ekspert. Dodaje, że przy tym zwolnieniu nie istnieją górne ograniczenia kwotowe. Warunkiem zwolnienia jest jednak złożenie właściwemu organowi podatkowemu w ustawowym terminie 14 dni deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz udokumentowanie otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy albo na rachunek prowadzony przez SKOK albo przekazem pocztowym.
- W przedstawionym stanie faktycznym syn otrzymujący pożyczki od rodziców będzie zwolniony od podatku, jeżeli spełni powyższe warunki - mówi Paweł Wojciechowski. Ekspert zwraca uwagę, że niedopełnienie ustawowych wymogów wyklucza skorzystanie ze zwolnienia, a podatnik, który mimo to nie zapłacił podatku, podlega stawce karnej opodatkowania w wysokości 20 proc.
Podkreślić należy, że w podatku od czynności cywilnoprawnych jednocześnie obowiązuje dotychczasowe zwolnienie od podatku pożyczki udzielonej na podstawie umowy zawartej pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej do wysokości 9637 zł. Paweł Wojciechowski wyjaśnia, że jeżeli syn nie spełni warunków całkowitego zwolnienia, opodatkowaniu będzie podlegała nadwyżka ponad kwotę wolną, czyli 9637 zł.
- Z uwagi na fakt, iż podstawa opodatkowania stanowi przysporzenie od jednego pożyczkodawcy za ostatnich pięć lat, od każdej umowy ponad kwotę wolną należy naliczyć podatek - wskazuje ekspert.
Przypomnijmy, że deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych podatnik składa w urzędzie skarbowym bez wezwania organu podatkowego na formularzu PCC-3. Podatnik ma obowiązek samodzielnie obliczyć i wpłacić podatek. Wyjątek dotyczy przypadku, gdy strony zawierają umowę w formie aktu notarialnego, od której podatek pobiera i odprowadza notariusz.
2 proc. tyle wynosi podatek od czynności cywilnoprawnych od umowy pożyczki
MAGDALENA MAJKOWSKA