Spółka - jako podmiot zobowiązany do rozliczenia importu usług - powinna rozpoznać jako podstawę opodatkowania wszelkie płatności dokonane na rzecz brokera, jak również płatności otrzymane od niego - w danym okresie rozliczeniowym.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA: Spółka, w celu ukształtowania pożądanego profilu ekspozycji na ryzyko towarowe i walutowe, zawiera transakcje na instrumentach pochodnych, które mają charakter zabezpieczający i pozwalają jej zarządzać tymi ryzykami. Transakcje te obejmują m.in. takie kontrakty terminowe, jak opcje, kontrakty forward, swap, jak również struktury złożone. Transakcje zawierane są przez spółkę wyłącznie z profesjonalnymi podmiotami: bankami lub brokerami (łącznie brokerzy). Wynagrodzenie brokerów pobierane jest zawsze przez usługodawcę i pomniejsza premię otrzymaną przez spółkę (w przypadku opcji) lub też wkalkulowane jest przez nich w ogólne parametry danej transakcji (przy innych instrumentach finansowych). W jakiej wysokości spółka powinna ustalić podstawę opodatkowania dla importu usług dla transakcji zawieranych na instrumentach pochodnych, gdy nie ma ona możliwości ustalenia wysokości wynagrodzenia realizowanego przez poszczególnych brokerów z tytułu zawarcia i realizacji tych transakcji?
ODPOWIEDŹ IZBY: W przypadku zawarcia takiej transakcji z podmiotami zagranicznymi spółka zobowiązana jest do rozpoznania w VAT - importu usług.
Biorąc pod uwagę art. 29 ust. 17 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zgodnie z którym podstawą opodatkowania w imporcie usług jest kwota, którą usługobiorca jest obowiązany zapłacić, z wyjątkiem gdy wartość usługi została wliczona do podstawy opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów zgodnie z art. 31 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT lub wartość usługi - na podstawie odrębnych przepisów - zwiększa wartość celną importowanego towaru albo w przypadku gdy podatek został rozliczony przez usługodawcę - w przedmiotowej sprawie, w przypadku usłu- gi finansowej świadczonej przez brokera na rzecz spółki, podstawą opodatkowania jest kwota (marża) potrącona przez brokera z premii (ceny opcji lub premii opcyjnej) lub też kwota (marża) wkalkulowana w parametry innych transakcji na instrumentach pochodnych.
Od 1 grudnia 2008 r. obowiązuje rozporządzenia ministra finansów z 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 212, poz. 1337), w którym wskazano, że za fakturę uznaje się również dokumenty dotyczące usług pośrednictwa finansowego zwolnionych od podatku, jeżeli zawierają co najmniej następujące dane: określenie usługodawcy i usługobiorcy, numer kolejny i datę ich wystawienia, nazwę usługi, kwotę, której dotyczy dokument.
Biorąc pod uwagę art. 29 ust. 17 ustawy o VAT, fakt wystawienia przez usługodawcę dokumentu potwierdzającego transakcję oraz specyfikę przedmiotowych transakcji, spółka - jako podmiot zobowiązany do rozliczenia transakcji importu usług - powinna rozpoznać jako podstawę opodatkowania wszelkie płatności dokonane na rzecz brokera jak również otrzymane od niego płatności - w danym okresie rozliczeniowym.
Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 24 lutego 2009 r. (nr ILPP2/443/W-15/09-2/SJ)
OPINIA
Andrzej Pośniak
doradca podatkowy w Kancelarii CMS Cameron McKenna
Decyzją z 24 lutego 2009 r. dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu określił podstawę opodatkowania VAT w przypadku zawierania transakcji na instrumentach pochodnych, m.in. kontraktów opcji, z brokerami mającymi siedzibę za granicą. Organ podatkowy przyjął, że podstawę opodatkowania importowanych usług pośrednictwa finansowego stanowią wszelkie płatności dokonane na rzecz brokera (usługodawcy) lub otrzymane od niego w danym okresie rozliczeniowym. Wykluczona została tym samym możliwość opodatkowania tych usług na podstawie marży pobieranej przez brokerów. Stanowisko przyjęte przez organ należy uznać za prawidłowe. Podkreślenia wymaga fakt, że marża pobierana przez brokera stanowi jego tajemnicę handlową i usługobiorca nie ma możliwości ustalenia jej wysokości. W związku z tym nakładanie na usługobiorcę obowiązku wykazania nieujawnionego wynagrodzenia brokera jest sprzeczne z podstawowymi zasadami prawa podatkowego. Nie może ono nakładać na podatnika obowiązków niemożliwych do spełnienia ani tym bardziej wymuszać zmiany charakteru transakcji zawartej między stronami, poprzez sztuczne dostosowywanie jej do przepisów prawa podatkowego.