W Polsce zawód księgowego nie jest prawnie uregulowany. Wymagania kompetencyjne formułowane są wyłącznie wobec osób, które usługowo zajmują się prowadzeniem ksiąg rachunkowych. Czynności te mogą wykonywać posiadacze certyfikatu księgowego, biegli rewidenci, a także doradcy podatkowi.
ODPOWIEDNIE WYKSZTAŁCENIE
Certyfikat wydawany jest przez Ministerstwo Finansów. W obecnym stanie prawnym są dwa sposoby jego uzyskania. W obu niezbędne jest doświadczenie w księgowości.
Uprawnienia można otrzymać bez zdawania egzaminu. Warunkiem jest trzyletnia praktyka i odpowiednie wykształcenie. Zapewnia je ukończenie uczelni wyższej na kierunku ekonomia o specjalności rachunkowość lub ukończenie studiów podyplomowych z zakresu rachunkowości.
Bezwzględnym warunkiem jest jednak uzyskanie wykształcenia na uczelniach mających prawo do nadawania tytułu doktora nauk ekonomicznych. Należy mieć świadomość, że większość szkół prywatnych nie ma takich uprawnień.
Możliwość ubiegania się o uprawnienia bez zdawania egzaminu mają również osoby, które posiadają wykształcenie magisterskie ekonomiczne o specjalności innej niż rachunkowość, dla której plan studiów i program kształcenia odpowiadał wymogom określonym dla specjalności rachunkowość w danej uczelni. Pozwala to ubiegać się o certyfikat przede wszystkim absolwentom takich kierunków, jak sprawozdawczość czy rewizja finansowa.
Nie są natomiast uznawane te specjalności ekonomiczne, w ramach których przedmioty z zakresu rachunkowości wykładane są jedynie w zakresie uzupełniającym podstawowy kierunek kształcenia.
ZDANIE EGZAMINU
Osoby, które nie spełniają wspomnianych warunków, a chcą uzyskać uprawnienia, mogą przystąpić do egzaminu. W tym przypadku będzie konieczne udokumentowanie dwuletniej praktyki i co najmniej wykształcenia średniego. Kandydaci przystępujący do egzaminu w ciągu pięciu godzin muszą rozwiązać 160 pytań testowych jednokrotnego wyboru oraz trzy zadania sytuacyjne. Warto pamiętać, że w przypadku złej odpowiedzi otrzymuje się punkt ujemny, braku odpowiedzi - zero, a dobra odpowiedź to plus dwa punkty. Rozwiązując zadania sytuacyjne za każde można otrzymać od zera do dziesięciu punktów.
Podstawą zaliczenia pracy jest uzyskanie co najmniej 60 proc. maksymalnej liczby punktów, zarówno z zadań sytuacyjnych, jak i pytań testowych, czyli co najmniej 192 punktów z testu oraz co najmniej 18 punktów za rozwiązanie zadań sytuacyjnych.
Jak się okazuje, w praktyce egzamin nie jest trudny. Świadczą o tym statystyki, które mówią, że zdawalność kształtuje się średnio od 22 do 36 proc. osób przystępujących do egzaminu.
Tym bardziej istotna jest zmiana zaproponowana w ustawie o rachunkowości, gdzie zostaną przeniesione regulacje dotyczące usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.
PROJEKT ZMIAN
Według projektu ustawy, który prawdopodobnie wejdzie w życie 1 stycznia 2008 r. (jeśli zmiany zostaną przegłosowane w Sejmie), certyfikat księgowy będzie wydawany tylko osobom, które przystąpią do egzaminu. Przepisy przejściowe umożliwią jednak otrzymanie certyfikatu księgowego bez egzaminu osobom, które złożą wniosek o wydanie certyfikatu przed 31 grudnia 2009 r. Projekt ustawy uwzględniający tę zmianę został już przyjęty przez Radę Ministrów.
(AP)