Do końca tygodnia do urzędów skarbowych trafią wytyczne Ministerstwa Finansów, aby priorytetowo traktować split payment. Zapowiedział to wczoraj Paweł Cybulski, zastępca szefa Krajowej Administracji Skarbowej.
Cel jest taki, aby urzędy w miarę możliwości jak najszybciej podejmowały decyzję o przesunięciu pieniędzy z rachunku VAT podatnika na jego zwykły rachunek, a także aby bez zwłoki zwracały podatek na konto VAT. Ma to dotyczyć przede wszystkim małych i średnich przedsiębiorstw.
Rachunek VAT to od 1 lipca 2018 r. dodatkowe konto przewidziane dla podzielonej płatności. Jeśli nabywca towarów i usług wybierze taki mechanizm zapłaty, to cena netto trafi na zwykły rachunek sprzedawcy, a równowartość podatku – na specjalne konto VAT.
Właściciel takiego rachunku będzie mógł przeznaczyć pieniądze z niego wyłącznie na zapłatę VAT do urzędu skarbowego oraz wpłatę równowartości podatku na rachunek VAT swoich dostawców (usługodawców). Nie będzie można z tych pieniędzy płacić bezpośrednio pensji pracownikom ani regulować innych niż VAT podatków (i zaległości podatkowych).
Właściciel rachunku VAT będzie mógł natomiast wystąpić z wnioskiem do urzędu skarbowego o uwolnienie pieniędzy z tego konta i przekazanie ich na zwykły rachunek rozliczeniowy. Naczelnik urzędu skarbowego będzie miał 60 dni na podjęcie decyzji, czy zgodzić się na takie uwolnienie.
Tak długi termin budzi obawy przedsiębiorców. W praktyce może bowiem dojść do sytuacji, że na rachunku VAT będzie zgromadzona znaczna kwota pieniędzy, których firma nie będzie akurat potrzebować na zapłatę VAT, natomiast nie będzie miała środków np. na opłacenie rachunków za energię elektryczną. Jeśli naczelnik urzędu skarbowego dopiero po dwóch miesiącach wyda decyzję o uwolnieniu środków, do tego czasu prąd zostanie już odłączony – zwracają uwagę przedsiębiorcy.
Resort finansów uspokaja, że 60 dni to termin maksymalny. – Jeśli sytuacja podatnika będzie klarowna, tzn. nie będzie zaległości lub uzasadnionej obawy wystąpienia zaległości w VAT, to pieniądze będą uwalniane wcześniej – wyjaśnia Zbigniew Makowski, zastępca dyrektora departamentu podatku od towarów i usług w Ministerstwie Finansów.
Zapewniał o tym również wiceminister Paweł Cybulski na wczorajszej konferencji prasowej. – Zamierzamy monitorować sytuację, a gdy stanie się coś niepokojącego, będziemy na bieżąco reagować – mówił.
Aby zachęcić przedsiębiorców do korzystania z podzielonej płatności, resort wraz z partnerami będzie prowadził kampanię „Bezpieczna transakcja”.
Chce w niej informować o korzyściach, z którymi wiąże się korzystanie ze split paymentu. Chodzi m.in. o możliwości wnioskowania o zwrot podatku na konto VAT w przyśpieszonym terminie 25 dni. Urząd nie będzie mógł tego terminu wydłużyć.
Zapłata w mechanizmie podzielonej płatności jest też istotną przesłanką należytej staranności. – Nie spowoduje jednak, że automatycznie zastąpi ona należytą staranność – podkreślił wiceminister finansów Paweł Gruza na konferencji. Wyjaśnił, że resort chce się zabezpieczyć przed sytuacjami, w których grupa przedsiębiorców działających w zmowie chciałaby wykorzystać split payment do wyłudzania VAT.
Na razie mechanizm podzielonej płatności jest całkowicie dobrowolny. Niewykluczone jednak, że już w 2019 roku będzie obowiązkowy w obrocie wrażliwymi towarami. Ministerstwo Finansów czeka w tej sprawie na zgodę Komisji Europejskiej.
Co trafi na rachunek VAT? 
1. Podatek VAT od nabywcy, który wybierze zapłatę w mechanizmie podzielonej płatności  Ad 1) Decyzję podejmuje nabywca, ale sprzedawca może się nie zgodzić na split payment. Jeśli nabywca się pomyli i przeleje za dużo VAT na rachunek VAT dostawcy, to pieniądze już na tym rachunku zostaną. Nabywca będzie musiał wynegocjować ze sprzedawcą zwrot ze zwykłego rachunku rozliczeniowego 
2. Zwrot nadwyżki VAT dokonany przez urząd skarbowy w ciągu 25 dni  Ad 2) Mechanizm podzielonej płatności wprowadza nowy, dodatkowy, 25-dniowy zwrot nadwyżki VAT. Bez przedłużania terminu, bez konieczności zapłaty za fakturę, i bez limitu 3 tys. zł 
3. VAT zwracany przez sprzedawców z ich rachunków VAT na podstawie wystawionych przez nich faktur korygujących (wynikające z udzielonych rabatów, opustów, zwrotów opakowań, zwrotów całości lub części zapłaty przed dokonaniem sprzedaży, gdy do niej nie doszło) UWAGA: przedsiębiorca nie może sam sobie wpłacić pieniędzy na rachunek VAT ze zwykłego rachunku rozliczeniowego 
Na co można wydać pieniądze zgromadzone na rachunku VAT? 
Właściciel rachunku VAT może: 
1. Przelać pieniądze zgromadzone na rachunku VAT na rachunek VAT kolejnego kontrahenta – jako VAT za kupiony od niego towar lub usługę; 1a) zwrócić nabywcy kwotę VAT wskutek korekty faktury (np. po udzielonym rabacie)  Ad 1) Środki mogą trafić wyłącznie na rachunek VAT kontrahenta. Nie można nimi opłacić całej faktury, a jedynie podatek VAT Ad 1a) Zwrot jest możliwy wyłącznie na rachunek VAT kontrahenta 
2. Zapłacić VAT w urzędzie skarbowym dodatkowe zobowiązanie w VAT (sankcję) oraz odsetki za zwłokę w VAT. Wcześniejsze uregulowanie VAT z rachunku VAT może obniżyć podatek  Ad 2) Pieniądze zgromadzone na rachunku VAT nie mogą zostać przeznaczone na zapłatę innych podatków niż VAT i zaległości innych niż w VAT 
3. Złożyć do naczelnika US wniosek o uwolnienie środków z rachunku VAT na swój zwykły rachunek rozliczeniowy. US ma 60 dni na odpowiedź. W tym czasie środki na rachunku VAT nie są blokowane i przedsiębiorca może je wykorzystywać do rozliczeń VAT  Ad 3) Dopiero uwolnione środki mogą być wykorzystane na zapłatę wynagrodzeń pracowniczych, zaległości w innych podatkach, należności związanych z biznesem, alimentów itp. US może odmówić wydania zgody jedynie w sytuacji, gdy podatnik ma zaległość w VAT (do wysokości tej zaległości) lub gdy zachodzi uzasadniona obawa, że zobowiązania podatkowe z tytułu VAT nie zostaną wykonane 
Oprócz tego: 
1. Kwota zgromadzona na rachunku VAT może zostać zajęta przez fiskusa na poczet zaległości w VAT  Ad 1) Fiskus ani komornik nie może jej zająć na poczet innych zobowiązań 
2. Jeśli przedsiębiorca otrzyma płatność na rachunek VAT omyłkowo, od podmiotu, który nie nabył od niego towarów lub usług, to kwota ta powinna zostać zwrócona przez przedsiębiorcę na rachunek VAT podmiotu, który się pomylił 
Tydzień ze split payment
Jak stosować system podzielonej płatności w VAT
Wpływ na funkcjonowanie podatników, wady i korzyści ze split paymentu znajdziesz w książce „Split payment – podzielona płatność”