Wniesienie akcji lub udziałów do spółki osobowej urzędy skarbowe często traktują tak samo jak czynność odpłatnego zbycia. Wspólnicy powinni liczyć się z powstaniem obowiązku zapłaty podatku z tego tytułu.
Brak regulacji niektórych operacji gospodarczych w przepisach podatkowych zazwyczaj sprzyja wydawaniu przez organy podatkowe niekorzystnych dla podatników interpretacji. W ostatnim czasie organy, kierując się zasadą fiskalizmu, zaczęły uznawać czynność wniesienia akcji w spółkach akcyjnych lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością jako aportów do spółki osobowej za równoznaczną z odpłatnym zbyciem tych akcji lub udziałów.
Z uwagi na to, że spółki osobowe nie są samodzielnymi podatnikami podatku dochodowego, to podatnikami pozostają ich wspólnicy. Jeśli więc wspólnikami są osoby fizyczne, to do opodatkowania ich dochodów zastosowanie mają przepisy o PIT. Zatem kwalifikacja czynności wniesienia akcji czy udziałów jako ich odpłatnego zbycia oznaczać będzie konieczność zapłaty przez wspólników dokonujących takich wkładów niepieniężnych 19-proc. podatku.
Taka interpretacja fiskusa jest jednak kontrowersyjna. Przepisy o PIT wyłączają z opodatkowania w ramach źródła odpłatne zbycie wkładu w postaci środków trwałych, środków obrotowych i wartości niematerialnych i prawnych wnoszone do spółek osobowych przez osoby fizyczne. Określa to art. 10 ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT, nie wymieniając przy tym wkładów w postaci papierów wartościowych ani udziałów. Taka konstrukcja przepisu sprzyja rozszerzeniu interpretacji organów podatkowych i kwalifikacji tej formy wkładu niepieniężnego jako formy odpłatnego zbycia.
Interpretację tę można jednak uznać za błędną, bowiem przepisy o PIT nie zawierają żadnej szczególnej regulacji w tym zakresie odnoszącej się do momentu powstania przychodu. Czynność wniesienia akcji czy udziałów do spółki osobowej powinna być więc neutralna podatkowo. Podkreślić przy tym należy, że praktyka organów podatkowych w tej kwestii nie jest jednolita. Jeśli jednak organ uzna, że aport do spółki w postaci udziałów czy akcji oznacza powstanie przychodu ze źródła odpłatne zbycie, to wspólnicy dokonujący takiej operacji będą zobowiązani do wykazania tego przychodu w zeznaniu rocznym PIT-38 i zapłaty 19-proc. podatku. Ewentualny przychód z tego tytułu nie podlega łączeniu z innymi przychodami rozliczanymi w PIT-36 czy PIT-37.
WKŁAD NIEPIENIĘŻNY
Przepisy nie określają dokładnie, co może być przedmiotem wkładu niepieniężnego. W doktrynie przyjęło się uważać, że, po pierwsze, przedmiotem aportu oprócz rzeczy (jako aportu sensu stricto), mogą być inne prawa majątkowe. Po drugie, przedmiotem wkładu niepieniężnego może być wszystko, co - nie będąc pieniądzem - przedstawia jakąkolwiek wartość ekonomiczną. Po trzecie, wkładem niepieniężnym mogą być prawa bezwzględne lub względne, jeśli są zbywalne i mogą zajmować w bilansie spółki pozycję aktywu. Jako podstawowe kryteria aportowe wskazuje się ich zdolność do podjęcia i prowadzenia działalności gospodarczej przez spółkę oraz zabezpieczenie pokrycia długów spółki.
Cechy te określają zbywalność aportu, jego wymierną wartość księgową oraz wejście do bilansu spółki w formie aktywów.
SPÓŁKI OSOBOWE
Do spółek osobowych, zgodnie z regulacjami kodeksu spółek handlowych, zalicza się:
• spółkę jawną,
• spółkę partnerską,
• spółkę komandytową,
• spółkę komandytowo-akcyjną.