Podatniczka, która w latach 2004-2006 pracowała w Wielkiej Brytanii i podlegała w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, nie mogła skorzystać z rozwiązań abolicyjnych.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA: Podatniczka zdecydowała się poszukać stałej pracy poza granicami Polski i przenieść się na stałe za granicę. We wrześniu 2004 roku podpisała umowę o pracę na czas nieokreślony z pracodawcą brytyjskim. Wraz z mężem zdecydowała się przenieść do Wielkiej Brytanii z zamiarem stałego pobytu. Nie posiada dzieci.
W 2005 roku podatnicy sprzedali kawalerkę i kupili większe mieszkanie w Polsce, które wykorzystują do własnych celów, kiedy przyjeżdżają do Polski na wakacje czy święta. Wizyty nie przekraczają 3-5 tygodni w roku. Jak w takim przypadku ustalić miejsce zamieszkania dla celów podatkowych i czy podatniczka miało prawo skorzystać z abolicji podatkowej?
ODPOWIEDŹ IZBY: Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2003 r. do 31 grudnia 2006 r., osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania w Polsce, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Natomiast osoby fizyczne, jeżeli nie mają w Polsce miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium RP na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia, oraz innych dochodów osiąganych w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).
W przepisach polskiego prawa podatkowego obowiązującego do 31 grudnia 2006 r. pojęcie miejsca zamieszkania nie zostało zdefiniowane. Jak stanowi art. 25 ustawy - Kodeks cywilny, miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.
Warunek przebywania w danym miejscu ma charakter obiektywny i nie ma problemów dowodowych w wykazaniu, że dana osoba przebywa lub nie w danej miejscowości. Zamiar stałego pobytu w danej miejscowości ma natomiast charakter subiektywny, ponieważ odnosi się do woli osoby. Należy jednak zauważyć, że istnieją kryteria obiektywizujące zamiar stałego pobytu. Uznaje się np., że podatnik wykazuje zamiar stałego pobytu w danej miejscowości, jeżeli miejscowość ta stanowi dla niego centrum jego życiowej działalności, ocenianej w aspekcie jego powiązań osobistych i gospodarczych.
Rozpatrując obowiązek podatkowy w 2007 roku i latach następnych, należy wziąć pod uwagę przepisy podatkowe obowiązujące od 1 stycznia 2007 r. Zgodnie z regulacją zawartą w art. 3 ust. 1 ustawy o PIT w brzmieniu obowiązującym od 2007 roku osoby fizyczne, jeżeli mają miejsca zamieszkania w Polsce, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
Natomiast osoby fizyczne nieposiadające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).
Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
• posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
• przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Abolicja podatkowa została uregulowana w ustawie z 25 lipca 2008 r. o szczególnych rozwiązaniach dla podatników uzyskujących niektóre przychody poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 143, poz. 894).
Osoba fizyczna, która przynajmniej w jednym roku podatkowym, w okresie od 2002 do 2007 roku podlegała nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu i uzyskiwała przychody z pracy za granicą, do których miała zastosowanie metoda proporcjonalnego odliczenia, może skorzystać z abolicji podatkowej.
Oznacza to, że jeśli dana osoba nie była polskim rezydentem podczas któregokolwiek z okresów, do których odnosi się ustawa abolicyjna, to w stosunku do wskazanego okresu nie może skorzystać z jej postanowień. Powodem niemożności skorzystania z ustawy abolicyjnej jest to, że w danym okresie osoba ta nie była objęta nieograniczonym obowiązkiem podatkowym w Polsce, a więc nie miała obowiązku rozliczenia podatkowego w Polsce dochodów uzyskanych poza terytorium Polski.
Metoda proporcjonalnego odliczenia obowiązywała w umowie, którą Polska zawarła z Wielką Brytanią w latach 2002-2006.
Podatniczka prawidłowo postąpiła rozliczając się z dochodów osiągniętych w Polsce składając PIT-37 za 2004 rok. Posiadając ograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, podatniczka nie ma obowiązku składania zeznań podatkowych w Polsce za lata 2005, 2006 i następnie z dochodów uzyskanych za granicą. W związku z tym, że podatniczka w roku 2005, 2006 i latach następnych ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych i rezydencję podatkową w Wielkiej Brytanii, abolicja podatkowa nie ma zastosowania w jej przypadku.
Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 30 stycznia 2009 r. (nr IPPB4/415-66/08-4/SP)