Polska administracja skarbowa dowie się o zagranicznym rachunku bankowym polskiego podatnika dzięki automatycznej wymianie informacji w sprawach podatkowych, która działa od 2017 roku. Bank oraz szereg innych instytucji finansowych z kraju uczestniczącego w systemie CRS zobligowany jest do corocznego raportowania o saldzie rachunków oraz dochodach inwestycyjnych (np. z odsetek) obcych rezydentów podatkowych.

Konto bankowe na Kajmanach? Lokata w Szwajcarii? Inwestycja w fundusz na Seszelach? Dla polskiego fiskusa stanowi to coraz mniejszy problem. Żmudny bowiem dotąd proces uzyskiwania informacji o polskich podatnikach od zagranicznych instytucji - w zeszłym roku znacząco przyspieszył. W kwietniu 2017 roku weszła w życie ustawa o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (zwana ustawą CRS), która wdrożyła do polskiego porządku prawnego system corocznego raportowania pomiędzy fiskusami współpracujących państw w oparciu o CRS, czyli Common Reporting Standard. Dzięki temu zagraniczne administracje podatkowe uczestniczące w raportowaniu CRS przekazują polskim organom podatkowym informacje m.in. o posiadanych przez polskich podatników rachunkach bankowych w zagranicznych bankach.

Które fiskusy wymieniają się automatycznie informacjami podatkowymi w oparciu o raporty CRS? W sumie jest to ponad 100 państw. W 2017 roku zrobiło to po raz pierwszy 49 krajów, w tym m.in. Belgia, Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Irlandia, Włochy, Norwegia oraz Polska. W tym roku po raz pierwszy raporty CRS prześle kolejne 53 państwa, w tym m.in. Szwajcaria.

W praktyce bank lub inna zobowiązana instytucja finansowa musi ustalić, które z prowadzonych rachunków lub produktów inwestycyjnych należą do klientów, którzy są obcymi rezydentami podatkowymi. Zestaw danych o takich klientach musi trafić do lokalnego organu podatkowego. Zbiorczy zestaw danych z danego kraju trafia następnie np. do polskiego fiskusa - w zakresie ustalonych i zidentyfikowanych w innym kraju polskich podatnikach, którzy są klientami zagranicznych instytucji finansowych.

Obowiązkiem raportowania objęte są nie tylko banki, ale także brokerzy, fundusze inwestycyjne, instytucje powiernicze i depozytowe, a także niektóre instytucje ubezpieczeniowe. Podmioty zobowiązane do przekazywania danych biorą pod uwagę posiadaczy rachunków - zarówno osoby fizyczne, jak i podmioty (szeroko definiowane; w tym spółki i niektóre fundacje).

Jaki zakres danych jest raportowany do obcego fiskusa? Według polskiej ustawy informacja o rachunkach raportowanych zawiera:
1) imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia w przypadku osoby fizycznej, nazwę, adres, państwo lub państwa rezydencji oraz TIN (numer identyfikacji podatkowej) osoby raportowanej będącej posiadaczem rachunku, a w przypadku podmiotu będącego posiadaczem rachunku, który zostanie zidentyfikowany jako kontrolowany przez co najmniej jedną osobę kontrolującą będącą osobą raportowaną – nazwę, adres, państwo lub państwa rezydencji, TIN tego podmiotu, a także imię i nazwisko, adres, państwo lub państwa rezydencji, TIN oraz datę i miejsce urodzenia tej osoby kontrolującej;
2) numer rachunku lub jego funkcjonalny odpowiednik w przypadku braku takiego numeru;
3) nazwę i adres raportującej instytucji finansowej oraz TIN, o ile go posiada;
4) saldo rachunku lub wartość, a w przypadku pieniężnej umowy ubezpieczenia lub umowy renty – wartość pieniężną lub wartość wykupu, ustalone na koniec roku kalendarzowego, za który informacja jest przekazywana, albo informację o zamknięciu rachunku, jeżeli został zamknięty w ciągu roku kalendarzowego, za który informacja jest przekazywana.



Oczywiście pod lupę instytucji finansowych zobowiązanych do raportowania na początek idą rachunki o wysokiej wartości - o równowartości powyżej 1 mln dolarów amerykańskich. Rachunki o niższej wartości mają być sprawdzone pod kątem wyśledzenia obcych podatników do końca 2018 roku (w państwach, które już dołączyły do raportowania).

W poszukiwaniu obcych podatników banki oraz instytucje zobowiązane nie mogą ograniczyć się do prostych, automatycznych li tylko czynności. Jeśli instytucja nie dysponuje aktualnym adresem zamieszkania posiadacza rachunku (w oparciu o dowód tożsamości lub inny dokument), wówczas zobowiązana jest do podjęcia działań zmierzających do ustalenia aktualnego adresu w ramach procedury należytej staranności.

W państwach uczestniczących już w systemie raportowania CRS wszystkie nowo otwierane rachunki wymagają ustalenia rezydencji podatkowej posiadaczy.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami