Domy pomocy społecznej nie muszą używać kas, bo pobierane przez nie opłaty są poza VAT – orzekł NSA.



Spór w tej sprawie toczył z fiskusem DPS z Warszawy, który pobiera od pensjonariuszy opłaty za pobyt i dopłaty do zakupu leków. Wątpliwości dotyczyły tego, czy musi je ewidencjonować w kasie fiskalnej (po przekroczeniu limitu zwolnienia, który obecnie wynosi 20 tys. zł rocznie).
DPS uważał, że nie ma takiego obowiązku, bo jest jednostką budżetową gminy i realizuje ciążące na niej zadania publicznoprawne. Wskazywał, że tworzenie i prowadzenie domów pomocy społecznej jest zadaniem własnym gminy, a pomoc społeczna to również zakwaterowanie i dostęp do leków.
Podkreślał, że zarówno umieszczenie danej osoby w DPS, jak i pobieranie opłaty za pobyt (lub zwolnienie z niej) odbywają się na podstawie decyzji administracyjnej. Nie można więc twierdzić, że opłaty są wynagrodzeniem za usługę. Są daniną publiczną, która w ogóle nie podlega VAT na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT – twierdził DPS.
Inaczej jest w przypadku ośrodków komercyjnych, które prowadzą działalność gospodarczą, zawierają z pensjonariuszami umowy cywilnoprawne i same decydują o wysokości opłat.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził jednak, że DPS nie jest organem władzy publicznej, tylko urzędem go obsługującym i nie korzysta z wyłączenia z VAT. Musi więc używać kasy fiskalnej.
DPS wygrał w obu instancjach. WSA w Warszawie orzekł, że DPS nie może być traktowany jak odrębny organ, bo jest jednostką organizacyjną miasta, która wykonuje jego zadania. O tym, kto i za ile zostanie umieszczony w DPS, decyduje gmina, a opłaty pobrane przez DPS trafiają do jej budżetu. Jest to więc danina publiczna.
Uzasadniając wyrok NSA, sędzia Roman Wiatrowski nawiązał do uchwały (sygn. akt I FPS 1/13) i wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE (sygn. C-276/14). Z obu wynikało, że jednostki gminne i zakłady budżetowe nie mają odrębnej podmiotowości. – A skoro jej nie mają i realizują zadania publicznoprawne, to nie podlegają pod ustawę o VAT – stwierdził sędzia Wiatrowski.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 28 marca 2018 r., sygn. akt I FSK 423/16. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia