Zawieranie umów z małym podatnikiem VAT może być bardzo opłacalne podatkowo, ale wiąże się też z ryzykiem. I to dla obu stron transakcji.
Podstawową korzyść ze stosowania kasowej metody rozliczania VAT uzyskują przede wszystkim ci, którzy sami ją stosują, czyli mali podatnicy. ramka 1 Nabywcy również jednak mogą docenić jej zalety, szczególnie przy transakcjach objętych odwrotnym obciążeniem. Ryzyko? Przede wszystkim wiąże się z ewentualną pomyłką: wykonawca wystawił fakturę z adnotacją „metoda kasowa”, podczas gdy nie miał prawa jej stosować. Albo odwrotnie, zapomniał o tym dopisku, wskutek czego nabywca odliczył podatek naliczony za wcześnie, zanim jeszcze zapłacił za towar lub usługę. Konsekwencje tej pomyłki wyjaśniło Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytanie DGP.
RAMKA 1
Rozliczanie VAT metodą kasową
Małym podatnikiem w rozumieniu ustawy o VAT jest podatnik, u którego wartość sprzedaży brutto (czyli wraz z kwotą VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym równowartości 1,2 mln euro (art. 2 pkt 25 lit. a ustawy o VAT).
Metoda kasowa polega na tym, że dopóki sprzedawca nie dostanie zapłaty od swojego nabywcy, dopóty nie rozlicza się z fiskusem z podatku od towarów i usług. Jej istotą jest więc szczególny sposób powstawania obowiązku podatkowego. O ile normalnie jest on najczęściej konsekwencją wydania towaru lub wykonania usługi, o tyle w przypadku stosowania metody kasowej obowiązek podatkowy powstaje, co do zasady, z dniem uregulowania całości lub części należności. To jednak pewne uproszczenie, ponieważ wszystko zależy jeszcze od tego, kto jest nabywcą – czy podatnik czynny VAT, czy inny podmiot (np. podatnik zwolniony z VAT lub osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej).
Obowiązek podatkowy u małego podatnika, który wybrał metodę kasową, powstaje:
● z dniem otrzymania całości lub części zapłaty – gdy nabywcą jest podatnik VAT czynny,
● z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi – gdy nabywcą jest inny podmiot (art. 21 ust. 1 ustawy o VAT).
! O wyborze metody kasowej trzeba powiadomić naczelnika urzędu skarbowego (na formularzu VAT-R).
Kolejne niebezpieczeństwo pojawia się w 2018 r., w związku z objęciem wszystkich podatników VAT obowiązkiem przesyłania co miesiąc danych o sprzedaży w pliku JPK_VAT. Dotyczy to również małych podatników, którzy z racji wyboru metody kasowej, rozliczają się z fiskusem co kwartał. Zachodzi ryzyko, że dane w plikach JPK_VAT przesłanych przez kupującego (rozliczającego się z podatku co miesiąc) i sprzedającego (wysyłającego deklarację VAT-7K raz na 3 miesiące) nie będą się zgadzać.
Konsekwencje dla nabywcy
Bywa, że dostawca wystawia fakturę z dopiskiem „metoda kasowa”, mimo że – jak się potem okazuje – nie jest już małym podatnikiem. Albo odwrotnie: zapomina o adnotacji i nabywca odlicza podatek jeszcze przed zapłatą za towar lub usługę. Co w takiej sytuacji? Potrzebna korekta – wynika jednoznacznie z interpretacji indywidualnych. „Stwierdzenie pomyłki w jakiejkolwiek pozycji faktury, obliguje podatnika do skorygowania pierwotnej faktury VAT. Adnotacja „metoda kasowa” jest na podstawie art. 106e ust. 1 pkt 16 ustawy o VAT elementem koniecznym na fakturze w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, w odniesieniu do których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lub art. 21 ust. 1 ustawy o VAT. Zatem brak tej adnotacji powoduje, że faktura obarczona jest błędem powodującym konieczność wystawienia faktury korygującej” – wyjaśnił dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z 12 stycznia 2016 r. (nr IPPP1/4512-1151/15-5/AS). Potwierdzają to również wcześniejsze interpretacje dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 3 lutego 2014 r. (nr IPTPP4/443-794/13-2/MK oraz IPTPP4/443-794/13-3/MK). przykład 1 Podobnie jest w sytuacji odwrotnej , tj. gdy sprzedawca wystawia faktury z adnotacją „metoda kasowa”, ponieważ nie zauważył, że utracił już status małego podatnika.
DGP
PRZYKŁAD 1
Błędnie wystawione faktury
Spółka jest małym podatnikiem i wybrała metodę kasową. Nie informowała o tym jednak kontrahentów, ponieważ na fakturach wystawianych za swoje usługi nie podawała adnotacji „metoda kasowa”. W związku z tym kontrahenci odliczali podatek naliczony w momencie, gdy otrzymali fakturę, a nie gdy zapłacili za usługi. Jak w takiej sytuacji powinna postąpić? Co w tej sytuacji powinni zrobić nabywcy i spółka?
Spółka powinna skorygować wystawione faktury, dopisując na korekcie „metoda kasowa”, a nabywcy powinni skorygować złożone już deklaracje VAT, jeżeli odliczali podatek naliczony przed zapłatą za usługi wykonane przez spółkę. Mogą odliczyć podatek VAT w całości lub w części najwcześniej w rozliczeniu za okres, w którym dokonali zapłaty całości lub części należności. Jeżeli odliczyli wcześniej, muszą uregulować także odsetki za zwłokę.