Firmy sporządzające za 2017 r. sprawozdania finansowe oraz z działalności muszą wziąć pod uwagę, że zaktualizowany został Krajowy Standard Rachunkowości nr 9.
Dziennik Gazeta Prawna
Właśnie opublikowana została uchwała Komitetu Standardów Rachunkowości, dotycząca aktualizacji KSR nr 9 „Sprawozdanie z działalności”.
To niejedyna nowość odnosząca się do sprawozdań za 2017 r. Trzeba pamiętać, że w kwietniu ub.r. Komitet Standardów Rachunkowości przyjął całkiem nowy standard – nr 11 „Środki trwałe” (opublikowany w maju 2017 r.).
Standardy mają charakter uzupełniający względem ustawy o rachunkowości. Zgodnie z jej art. 10 ust. 3, w sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy, można stosować krajowe standardy rachunkowości, a jeśli odpowiedniego nie ma – standard międzynarodowy.
Czego zatem dotyczy zaktualizowany KSR nr 9 „Sprawozdanie z działalności”?
– Najogólniej mówiąc, doprecyzowuje on rozwiązania, które zostały już przyjęte w polskim prawie przy wdrażaniu unijnej dyrektywy 2014/95/UE dotyczącej ujawniania informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności – wyjaśnia dr Jacek Gad z Katedry Rachunkowości na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego.
Przypomina, że postanowienia tej dyrektywy znalazły już odzwierciedlenie w:
ustawie o rachunkowości (nowelizacja z 15 grudnia 2016 r., Dz.U. poz. 61) i
 rozporządzeniu ministra finansów z 19 lutego 2009 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych (nowelizacja z 25 maja 2016 r., Dz.U. 2016 r. poz. 860).
Dwa elementy
Zmiany w obu tych aktach prawnych oraz w samym KSR nr 9 są istotne zarówno dla dużych jednostek, jak i małych oraz mikro. Sprawozdanie z działalności (nie jest to element sprawozdania finansowego, tylko odrębny raport) muszą bowiem sporządzać nie tylko duże jednostki, ale też małe (np. spółki kapitałowe lub komandytowo-akcyjne) oraz mikro (jeśli są spółkami kapitałowymi).
Najnowsze zmiany oraz sam KSR nr 9 dotyczą dwóch zasadniczych elementów sprawozdania z działalności:
1) oświadczenia na temat informacji niefinansowych,
2) informacji na temat polityki różnorodności.
Dlaczego to tak ważne? – Już od roku biegły rewident, badając sprawozdanie finansowe, musi odnieść się również do informacji zawartych w sprawozdaniu z działalności. To potwierdza, jak ważne są informacje w nim zawarte, nie tylko z formalnego punktu widzenia, ale przede wszystkim dla inwestorów – tłumaczy Jacek Gad.
Oświadczenie na temat informacji niefinansowych
O tym, kto ma je składać i co powinno się w nim znaleźć, mówi art. 49b ustawy o rachunkowości. Muszą je sporządzać przede wszystkim jednostki duże, czyli takie, które spełniają ustawowe kryteria dotyczące zatrudnienia oraz sumy bilansowej lub przychodów netto.
Ustawa wymienia tylko główne elementy tego oświadczenia:
 zwięzły opis modelu biznesu,
 kluczowe niefinansowe wskaźniki efektywności,
 opis polityk stosowanych przez jednostkę w odniesieniu do zagadnień społecznych, pracowniczych, środowiska naturalnego, poszanowania praw człowieka oraz przeciwdziałania korupcji, a także opis rezultatów stosowania tych polityk,
 opis procedur należytej staranności,
 opis istotnych ryzyk związanych z działalnością jednostki.
Zmieniony właśnie KSR nr 9 uściśla, co konkretnie powinno znaleźć się w tych opisach. Wyjaśnia również, że jeżeli dany podmiot nie zawrze w sprawozdaniu z działalności tego oświadczenia, to powinien dołączyć inny dokument – sprawozdanie na temat informacji niefinansowych. W przeciwieństwie do oświadczenia nie ma wytycznych, co powinno się w nim znaleźć.
– W tym przypadku jednostka sama decyduje, jakie informacje przedstawi w sprawozdaniu na temat informacji niefinansowych. KSR nr 9 wymienia natomiast w załączniku przykładowe standardy, ramowe koncepcje, normy i wytyczne, którymi można i warto się kierować – tłumaczy Jacek Gad.
Skąd potrzeba takich wytycznych? – Od kilku lat spółki giełdowe publikują, obok sprawozdań finansowych i sprawozdań z działalności, także raporty zintegrowane. W większości spełniają one wymogi sprawozdania na temat informacji niefinansowych, choć bezpośrednio nim nie są. Załącznik do KSR nr 9 jest więc wskazówką dla spółek giełdowych, czym mogą się posiłkować, jakimi wytycznymi, normami, koncepcjami, przy sporządzaniu takiego zintegrowanego raportu – wyjaśnia ekspert.
Informacja na temat polityki różnorodności
Jest ona kluczowym elementem innego oświadczenia – na temat stosowania ładu korporacyjnego. Dotyczy więc ściśle nadzoru korporacyjnego i mówi, jak dobierać członków zarządu oraz rady nadzorczej w spółce, aby zachować różnorodność m. in. wieku, płci, wykształcenia, doświadczenia zawodowego.
– Chodzi o to, żeby w radzie nadzorczej nie dominowali prawnicy, co dotychczas było często praktykowane – tłumaczy Jacek Gad.
Dodaje, że w pewnym zakresie już się to zmieniło, za sprawą nowych wytycznych dotyczących składu komitetu audytu. Komitety te działają w jednostkach zainteresowania publicznego. Członkowie komitetu są powoływani przez radę nadzorczą spośród jej członków.
Obecnie przynajmniej jeden członek komitetu (a tym samym i rady nadzorczej) musi mieć wiedzę i umiejętności w zakresie rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych - wynika z art. 129 ust. 3 ustawy z 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz.U. poz. 1089). Dodatkowo, większość członków komitetu audytu powinna być niezależna od jednostki.
KSR nr 9 porządkuje i doprecyzowuje więc, co powinno znaleźć się w informacji na temat polityki różnorodności.