Kasowa metoda rozliczeń VAT kierowana do małych podatników to w istocie szczególny moment powstania obowiązku podatkowego, który powoduje odroczenie zapłaty podatku.
Kasowa metoda rozliczeń to jeden z przywilejów, z którego mogą korzystać mali podatnicy VAT. Status ten posiadają firmy, które nie przekraczają limitu sprzedaży (wraz z kwotą podatku) w wysokości 1,2 mln euro. Metoda kasowa rozliczeń polega na tym, że obowiązek podatkowy powstaje z dniem uregulowania całości lub części należności, nie później niż 90. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Uregulowanie należności w części powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części. Przez uregulowanie należy rozumieć zapłatę gotówkową, przelewem albo poprzez potrącenie.
Metoda kasowa w swojej istocie jest szczególnym sposobem ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego. Jej wybór powoduje przesunięcie dla małego podatnika momentu powstania obowiązku podatkowego do dnia otrzymania przez niego należności, nie dłużej jednak niż do 90 dni. Jeśli mały podatnik nie wybierze metody kasowej, obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych.
Mały podatnik, który wybrał metodę kasową, jest zobowiązany do składania deklaracji kwartalnych. Prawo do kwartalnych rozliczeń przysługuje obecnie wszystkim podatnikom VAT, jednak w przypadku małych podatników, którzy wybrali metodę kasową, nie jest to uprawnienie, lecz obowiązek.
Wybór metody kasowej oznacza też konieczność kasowego rozliczania podatku naliczonego. Podstawowym warunkiem nabycia prawa do odliczenia podatku naliczonego jest uregulowanie całej należności wynikającej z otrzymanej faktury. Brak uregulowania takiej należności w kwartale otrzymania faktury lub dokumentu celnego wymaga przeniesienia wynikającego z tych dokumentów podatku do ewidencji kwartału, w którym te należności zostaną uregulowane. Metoda kasowa jest zatem korzystna dla podatników, którzy wykazują dużą sprzedaż w porównaniu z zakupami i w konsekwencji nie liczą na zwrot podatku.
Aby móc się rozliczać kasowo, podatnik musi w pierwszej kolejności zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który będzie stosował tę metodę. W zakresie czynności, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstał przed okresem, za który podatnik rozlicza się metodą kasową, obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych.
Konsekwencją wyboru kasowej metody rozliczeń jest niemożność rezygnacji z niego w ciągu 12 miesięcy. Po upływie tego okresu rezygnacja jest możliwa, pod warunkiem uprzedniego zawiadomienia na piśmie naczelnika urzędu skarbowego. Zawiadomienia należy dokonać w terminie do końca kwartału, w którym podatnik stosował tę metodę. Mały podatnik może również utracić prawo do rozliczania podatku metodą kasową. Związane jest to z utratą statusu małego podatnika i następuje począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartalne, w którym podatnik przekroczył kwotę uprawniającą do posiadania tego statusu.
Jeżeli podatnik zrezygnował z metody kasowej lub utracił prawo do jej stosowania, obowiązek podatkowy w stosunku do czynności wykonanych w okresie, kiedy podatnik stosował tę metodę, powstaje z dniem uregulowania całości lub części należności, nie później niż 90. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.
Termin rezygnacji
12 miesięcy
Podatnik, który wybrał metodę kasową, może z niej zrezygnować dopiero po 12 miesiącach
Podstawa prawna
• Art. art. 21, art. 99 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).