Kto chce sprzedać bez PIT zwrócone mu przez państwo gospodarstwo rolne, należące wcześniej do rodziców, musi poczekać aż upłynie pięć lat od wydania decyzji o zwrocie – orzekł NSA.
Spór w tej sprawie toczył z fiskusem mężczyzna, który w 2012 r. sprzedał dwie działki. Pierwotnie należały one do jego rodziców. W latach 70. przekazali je oni państwu w zamian za rentę, ale nadal je użytkowali. Po śmierci rodziców syn dalej prowadził gospodarstwo.
21 sierpnia 1992 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, która pozwoliła odzyskać takie grunty. Chodzi o art. 118 ust. 2a uprawniający zstępnych (dzieci, wnuki) do złożenia wniosku o nieodpłatne przyznanie własności nieruchomości, którą faktycznie władali. Syn złożył wniosek w 2010 r. i na mocy decyzji starosty odzyskał działki na własność. Dwa lata później je sprzedał. Za ojcowiznę wziął 125 tys. zł.
Fiskus stwierdził, że w takiej sytuacji należy się podatek dochodowy, bo działki zostały sprzedane przed upływem pięciu lat od ich nabycia. Uznał bowiem, że liczy się data wydania decyzji przez starostę. – Skoro decyzja została wydana w 2010 r., a sprzedaż miała miejsce w 2012 r., to należy zapłacić podatek od dochodu ze zbycia, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT – stwierdził dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy.
Mężczyzna się z tym nie zgodził. Uważał, że własność działek nabył z mocy prawa już 21 sierpnia 1992 r., czyli z chwilą wejścia w życie przepisu, który umożliwił mu odzyskanie prawa własności.
Początkowo wygrał w sądzie. WSA w Gdańsku stwierdził, że przyznanie prawa własności działek nastąpiło z mocy prawa, a decyzja starosty jedynie to potwierdziła. Pięcioletni termin należało więc liczyć od wejścia w życie przepisów, a nie od wydania decyzji o zwrocie prawa własności nieruchomości.
Innego zdania był Naczelny Sąd Administracyjny. Podkreślił, że przepisy wyraźnie mówią, iż decyzja starosty jest wydawana na wniosek zainteresowanego. – Nie można więc przyjąć, że nieruchomości są zwracane z mocy prawa, z chwilą wejścia w życie ustawy – stwierdził sędzia Jerzy Płusa. Wyjaśnił, że do tego potrzebna jest decyzja, która ma charakter deklaratoryjny, i od jej wydania liczy się pięć lat, po upływie których można sprzedać działkę bez PIT.
To oznacza, że nabycie własności nieruchomości nie nastąpiło w 1992 r., tylko z chwilą wydawania decyzji dotyczących poszczególnych nieruchomości. Wnioski o taki zwrot można nadal składać.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 17 listopada 2017 r., sygn. akt II FSK 3003/15.