Nadal nie jest jasne, czy wspólnicy spółek komandytowo-akcyjnych przekształconych w osobowe w trakcie przedłużonego roku obrotowego mają płacić podatek od zysków niepodzielonych.
Naczelny Sąd Administracyjny odmówił wczoraj podjęcia uchwały w tej sprawie.
Chodzi o zmianę ustaw o PIT i CIT, która weszła w życie 1 stycznia 2014 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 1387). Nowelizacja ta spowodowała, że spółki komandytowo-akcyjne stały się podatnikami CIT. Wcześniej z podatku dochodowego rozliczali się tylko ich wspólnicy.
Problem wynikł na tle przepisów przejściowych. Stały się one źródłem dwóch zasadniczych sporów.
Dodatkowe 21 miesięcy bez CIT
Pierwszy z nich dotyczył tego, czy wspólnicy SKA mogli wydłużyć rok podatkowy spółki, aby dzięki temu nadal móc się rozliczać z podatku dochodowego (a nie spółka). Z przepisów przejściowych wynikało bowiem, że opodatkowanie CIT będzie stosowane od pierwszego dnia roku obrotowego spółki, rozpoczynającego się po 31 grudnia 2013 r. (art. 4 ust. 1 ustawy nowelizującej). Z tego powodu wielu wspólników zmieniało rok obrotowy spółki, wydłużając go nawet do października 2015 r.
Fiskus uznał jednak, że jest to próba optymalizacji i że każda SKA, w której choć jeden ze wspólników jest osobą fizyczną, powinna zamknąć księgi obrachunkowe na koniec 2013 r.
W tej sprawie Naczelny Sąd Administracyjny wypowiedział się na korzyść SKA, w precedensowym wyroku z 19 kwietnia 2016 r. (sygn. akt II FSK 25/15).
Nie był to jednak koniec problemów.
Podatek od zysków niepodzielonych
Ta sama nowelizacja przewidywała bowiem także opodatkowanie niepodzielonych zysków SKA z lat poprzednich, w momencie przekształcenia tej spółki w osobową. Począwszy od 2014 r. zyski te stawały się przychodem wspólników z udziałów w zysku osoby prawnej. Sposób określenia dochodu z tego tytułu został określony w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy nowelizującej (Dz.U. z 2013 r. poz. 1387).
Tu również przepisy przejściowe przewidywały, że zmiana ta zacznie obowiązywać od pierwszego dnia roku obrotowego SKA rozpoczynającego się po 31 grudnia 2013 r.
W związku z tym powstał drugi spór. Sprowadzał się do tego, czy wspólnicy SKA z przedłużonym rokiem obrotowym muszą zapłacić podatek od zysków niepodzielonych, gdy spółki te – już po 31 grudnia 2013 r., lecz ciągle w trakcie przedłużonego roku obrotowego – zostaną przekształcone w osobowe.
Wspólnicy uważali, że w takiej sytuacji nie powstaje u nich przychód, bo do końca przyjętego przez SKA i trwającego roku obrotowego jest ona ciągle traktowana jako spółka niebędąca osobą prawną.
Jeżeli więc, z uwagi na wydłużony rok obrotowy, SKA nie będzie jeszcze traktowana dla celów podatkowych jak osoba prawna, to przekształcenie jej w tym okresie w spółkę jawną będzie przekształceniem spółki osobowej w inną spółkę osobową. Nie można więc uznać, że jej wspólnicy osiągają przychody z udziałów w zysku osoby prawnej.
Rację przyznał im NSA w wyroku z 11 sierpnia 2017 r. (sygn. akt II FSK 1938/15). Stwierdził, że przepis przejściowy, czyli art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy nowelizującej, nie ma zastosowania do SKA, która przekształciła się w spółkę jawną przed 2014 r.
Jednak w innych wyrokach (np. z 24 stycznia 2017 r. sygn. akt II FSK 4011/14, z 7 października 2016 r. sygn. akt II FSK 537/15) NSA opowiedział się za wykładnią fiskusa. Orzekł, że nowe zasady mają zastosowanie, nawet jeżeli SKA korzystała z przedłużonego roku obrotowego. Liczy się bowiem tylko to, czy wspólnik objął akcje w SKA zanim stała się ona podatnikiem podatku dochodowego. Tak więc przekształcenie 31 grudnia 2013 r. SKA w spółkę jawną oznacza, że u jej wspólników powstaje przychód, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy nowelizującej.
Wczoraj NSA nie rozstrzygnął tego sporu. Odmówił podjęcia uchwały w tej sprawie. Powodem było to, że – jak wyjaśnił sędzia Jan Rudowski – pytanie zadane przez zwykły skład orzekający NSA nie miało ścisłego związku ze sprawą, którą on rozpoznawał. Podatnik sam bowiem stwierdził, że przekształcenie SKA nastąpiło po tym, jak stała się ona podatnikiem CIT. Natomiast NSA zadał pytanie, czy art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy nowelizującej ma zastosowanie wtedy, gdy do przekształcenia dochodzi przed 1 stycznia 2014 r.
ORZECZNICTWO
Uchwała NSA z 6 listopada 2017 r., sygn. akt II FPS 5/17.