Znana jest wysokość kary porządkowej, jaką organ podatkowy może wymierzyć za niestawiennictwo, niezłożenie zeznań lub wyjaśnień oraz nieokazanie dokumentów.

W myśl przepisów ordynacji podatkowej karą porządkową mogą być ukarani strona, pełnomocnik strony, świadek lub biegły, którzy mimo prawidłowego wezwania organu podatkowego:

  • nie stawili się osobiście bez uzasadnionej przyczyny, mimo że byli do tego zobowiązani, lub
  • bezzasadnie odmówili lub nie dokonali w terminie wyznaczonym w wezwaniu złożenia wyjaśnień, zeznań, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin, przedłożenia tłumaczenia dokumentacji obcojęzycznej lub udziału w innej czynności, lub
  • bezzasadnie odmówili okazania lub nie przedstawili w wyznaczonym terminie dokumentów, których obowiązek posiadania wynika z przepisów prawa, ksiąg podatkowych, dowodów księgowych będących podstawą zapisów w tych księgach, lub 
  • bez zezwolenia tego organu opuścili miejsce przeprowadzenia czynności przed jej zakończeniem.

Wskazany wyżej przepis dotyczący kary porządkowej stosuje się również do:

  • osób trzecich, które bezzasadnie odmawiają okazania przedmiotu oględzin;
  • uczestników rozprawy, którzy poprzez swoje niewłaściwe zachowanie utrudniają jej przeprowadzenie;
  • osób, którym podatnik zlecił prowadzenie lub przechowanie ksiąg podatkowych lub dokumentów będących podstawą zapisów w tych księgach (biura rachunkowe), jeżeli osoby te bezzasadnie odmówią okazania lub nie przedstawią w wyznaczonym terminie ksiąg rachunkowych lub dokumentów będących podstawą zapisów w tych księgach.

Jak podkreślił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 20 marca 2017 r., sygn. akt I SA/Kr 1455/16, warunkiem prawidłowego zastosowania przepisu dotyczącego kary porządkowej jest przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego nie tylko co do przesłanek wyraźnie wymienionych w tym przepisie (podmiot, prawidłowość wezwania, brak uzasadnionej przyczyny niewykonania wezwania), lecz także rodzaju i stopnia zawinienia oraz ewentualnych skutków, jakie pociąga za sobą w konkretnym przypadku uchybienie wezwaniu.

Kary porządkowej nie stosuje się, jeżeli dokonanie czynności jest uzależnione od wyrażenia zgody przez stronę lub innego uczestnika postępowania, a zgoda taka nie została wyrażona. Karę porządkową nakłada się postanowieniem, na które służy zażalenie. Termin płatności kary porządkowej wynosi 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.

Organ podatkowy, który nałożył karę porządkową, może, na wniosek ukaranego złożony w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia o nałożeniu kary porządkowej, uznać za usprawiedliwione niestawiennictwo lub niewykonanie innych obowiązków i uchylić postanowienie nakładające karę.

Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rozwoju i Finansów z 10 sierpnia 2017 r., opublikowanym w Monitorze Polskim pod poz. 808, omawiana kara porządkowa pozostanie w 2018 r. na niezmienionym poziomie i będzie wynosić 2800 zł.

Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec