Małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość mogą w 2009 r. zadecydować o rozliczaniu całego przychodu tylko przez jednego z nich.
Przychody z udziału w spółce w odniesieniu do każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku. Przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe. Zasada ta ma również zastosowanie do małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, osiągających przychody z najmu, chyba że złożą pisemne oświadczenie o opodatkowaniu całości przychodu przez jednego z nich. Oświadczenie takie składa się właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego najpóźniej do 20 stycznia roku podatkowego, a w przypadku rozpoczęcia osiągania przychodów w trakcie roku podatkowego, w terminie pierwszej wpłaty na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Rozliczenie na dwa sposoby

Jeżeli umowa najmu dotyczy składnika majątku małżeńskiego, małżonkowie mogą rozliczać się z fiskusem na dwa sposoby. Mają przy tym prawo swobodnego wyboru sposobu rozliczeń.
Ogólnie wygodniejszy jest wariant, w którym małżonkowie zdecydują, że jeden z nich rozlicza najem w całości, i muszą złożyć oświadczenie w tej sprawie.
Oświadczenie takie składa się właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego najpóźniej do 20 stycznia roku podatkowego. A w przypadku rozpoczęcia osiągania przychodów w trakcie roku podatkowego, która to sytuacja obecnie jest w kręgu naszego zainteresowania - w terminie pierwszej wpłaty na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Wybór zasady opodatkowania całości przychodu przez jednego z małżonków wyrażony w takim oświadczeniu obowiązuje przy dokonywaniu wpłat na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, chyba że w wyniku rozwodu albo orzeczenia przez sąd separacji nastąpił podział majątku wspólnego małżonków i przedmiot umowy przypadł temu z małżonków, na którym nie ciążył obowiązek dokonywania wpłat na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Najpierw intercyza

Podobnie trzeba postępować, gdy najpierw małżonkowie spisali intercyzę, a następnie zdecydowali się na wspólnotę majątkową. Także wtedy, gdy wspólnota została ustanowiona w trakcie roku podatkowego. Istnienie rozdzielności majątkowej, a następnie powstanie wspólnoty majątkowej małżonków ma znacznie drugorzędne. Natomiast podstawowe znaczenie ma fakt, że już w trakcie roku przychody dotyczyły najmu mieszkania, które w warunkach obu ustrojów majątkowych stanowiły przedmiot wspólnego posiadania.
Z analizy treści art. 8 ustawy PIT wynika bowiem, że pisemne oświadczenie o opodatkowaniu całości dochodu osiągniętego z najmu przez jednego z małżonków może dotyczyć nie tylko przychodów ze wspólnej własności, ale i wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy. Nawet jeśli dany składnik majątku nie zostanie formalnie wniesiony do małżeńskiej wspólnoty majątkowej (pozostanie częścią majątku odrębnego jednego z małżonków), a praktycznie jest wspólnie użytkowany (mocą umowy najmu zawartej przez obu małżonków, a w przypadku zawarcia umowy tylko przez małżonka, który jest formalnym jedynym właścicielem rzeczy przez wnoszenie pożytków z najmu do wspólnoty majątkowej), małżonkowie mają prawo także w odniesieniu do takiego składnika wyboru formy rozliczeń z fiskusem przez jednego z nich. Rozliczać z fiskusem może się więc małżonek, który formalnie nie jest ani właścicielem, ani współwłaścicielem wynajmowanego składnika majątku.
Ważne!
Prawa małżonków do udziału w zysku są równe, gdy łączy ich wspólność majątkowa

Rozliczenie w dwóch częściach

W drugim wariancie, gdy małżonkowie będą rozliczać przychody odrębnie, obowiązuje ogólna reguła, iż przychody z udziału w spółce w odniesieniu do każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku. W razie braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe. Zasada ta ma również zastosowanie do małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, osiągających przychody z najmu, jeśli nie złożą pisemnego oświadczenia o opodatkowaniu całości przychodu przez jednego z nich.
Dodatkowo trzeba pamiętać, że zgodnie z przepisem art. 12 ust. 11 ustawy o podatku ryczałtowym, w przypadku osiągania przez małżonków przychodów z umowy najmu kwota przychodów objętych ryczałtem 8,5 proc. (4000 euro) dotyczy łącznie obojga małżonków. Niezależnie od tego, czy małżonkowie zdecydują się rozliczać najem po połowie czy też w całości, opodatkuje go jeden z nich, po przekroczeniu tej granicy przychód objęty będzie stawką 20-proc.