PROBLEM: Podatnik zamierza zawiesić działalność gospodarczą. Ma jednak wątpliwości dotyczące składania deklaracji w okresie zawieszenia. Czy w obecnym stanie prawnym mały przedsiębiorca składający VAT-7K, a więc rozliczający VAT kwartalnie, ale nie metodą kasową, może w czasie zawieszenia działalności nie składać deklaracji podatkowych? – pyta przedsiębiorca.
Tomasz Wojdal  radca prawny, KRS Kancelaria / Dziennik Gazeta Prawna
● Izba Administracji Skarbowej w Katowicach odpowiedziała DGP
Od 1 stycznia 2017 r. obowiązują nowe wzory deklaracji dla podatku od towarów i usług oraz objaśnienia do deklaracji. Konieczność wprowadzenia nowych wzorów deklaracji wynika z faktu, że od 1 stycznia 2017 r. obowiązuje znowelizowany art. 99 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Wynika z niego, że od 1 stycznia 2017 r. została zlikwidowana możliwość rozliczeń za okresy kwartalne dla podatników (rozliczających się kwartalnie, ale metodą memoriałową w deklaracji VAT-7D), którzy nie mają statusu małego podatnika. W konsekwencji zniesione zostały również deklaracje VAT-7D. Zatem podatnik inny niż tzw. mały podatnik nie może w 2017 r. w ogóle rozliczać się kwartalnie i nie może składać deklaracji VAT-7K, które są dedykowane jedynie małemu podatnikowi rozliczającemu się metodą kasową.
Przechodząc do meritum, należy zaznaczyć, że zwolnieni z obowiązku składania deklaracji są podatnicy, którzy zawiesili działalność gospodarczą zgodnie z przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Zwolnienie to dotyczy przedsiębiorców, którzy składają deklaracje za okresy miesięczne (VAT-7) lub kwartalne (VAT-7K).
W przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej (art. 99 ust. 7a i 7b ustawy o podatku od towarów i usług) na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej podatnicy nie mają obowiązku składania deklaracji za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy. Zwolnienie z obowiązku składania deklaracji podatkowych nie dotyczy natomiast:
● podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów;
● podatników dokonujących importu usług lub nabywających towary, w zakresie których są podatnikiem;
● okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego;
● okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest zobowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, oraz za które jest zobowiązany dokonać korekty podatku naliczonego.
EKSPERT RADZI
Istotą zawieszenia działalności gospodarczej jest odciążenie podatnika
Zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o VAT podatnicy są zobowiązani do składania deklaracji rozliczeniowych VAT. Deklaracje te należy składać za okresy miesięczne (art. 99 ust. 1 ustawy o VAT) lub w przypadku małych podatników, którzy wybrali metodę kasową, za okresy kwartalne (art. 99 ust. 1 ustawy o VAT). Składanie deklaracji rozliczeniowych w okresach kwartalnych jest możliwe również przez małych podatników, którzy nie wybrali metody kasowej, a rozliczają się na zasadach ogólnych. Przy czym ci podatnicy są zobowiązani do wcześniejszego pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego, najpóźniej do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa, o wyborze takiej metody rozliczenia VAT (art. 99 ust. 3 ustawy o VAT).
W celu przypomnienia należy wskazać, że przez małego podatnika VAT rozumie się przede wszystkim podatnika, u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1,2 mln euro ustalonej według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł (art. 2 pkt 25 ustawy o VAT).
Natomiast metoda kasowa polega na przyjęciu, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do dokonywanej przez podatnika dostawy towarów i świadczenia usług co do zasady powstaje z dniem otrzymania całości lub części zapłaty (art. 22 ust. 1 ustawy o VAT).
W toku prowadzonej działalności gospodarczej zdarzają się sytuacje, w których podatnik z różnych przyczyn musi przerwać prowadzenie działalności gospodarczej, czyli dokonać jej zawieszenia. Na zawieszenie działalności pozwalają przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Istotą zawieszenia działalności gospodarczej jest odciążenie podatnika. Wówczas podatnik zyskuje przywilej polegający na możliwości nieskładania deklaracji VAT. Zwolnienie z tego obowiązku dotyczy zarówno podatników VAT rozliczających się miesięcznie, jak i kwartalnie. Stanowi o tym art. 99 ust. 7a ustawy o VAT. Zgodnie z nim w przypadku zawieszenia wykonywania działalności na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej podatnicy nie mają obowiązku składania deklaracji, o których mowa w ust. 1 i 2, za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy.
Treść tego przepisu może rodzić pytanie, czy zwolnienie z obowiązku składania deklaracji dotyczy również małych podatników, niekorzystających z metody kasowej, lecz składających deklaracje w okresach kwartalnych? W tym zakresie należy odpowiedzieć twierdząco – ci podatnicy również są uprawnieni do nieskładania deklaracji VAT w okresie zawieszenia działalności gospodarczej. Wskazuje na to treść art. 99 ust. 3 oraz ust. 7a ustawy o VAT. Przepisy te odnoszą się bowiem do deklaracji, o których mowa w art. 99 ust. 2 ustawy o VAT, tj. deklaracji VAT składanych za okresy kwartalne, nie zaś do podatników, którzy składają te deklaracje. Zatem dla skorzystania z uprawnienia do nieskładania deklaracji w okresie zawieszenia działalności gospodarczej uprawnieni są zarówno mali podatnicy rozliczający się metodą kasową, o których mowa w art. 99 ust. 2 ustawy o VAT, jak również mali podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych, o których mowa w art. 99 ust. 3 ustawy o VAT.
Należy jednak pamiętać, że wspomniany przywilej nie dotyczy wszystkich podatników i nie wszystkich sytuacji. Wyłączenia zostały wskazane w atr. 99 ust. 7b (patrz obok).
Podstawa prawna
Art. 99 ust. 1, 3 i 7a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.).