Za datę wykonania usługi budowlanej lub budowlano-montażowej przyjmuje się dzień, w którym wykonawca zgłosił ją nabywcy do odbioru.
Obowiązek podatkowy w usługach budowlanych i budowlano-montażowych budzi wciąż wątpliwości mimo kolejnych wyroków NSA i interpretacji ogólnej ministra finansów. W jednym z najnowszych wyroków NSA (z 28 kwietnia 2017 r., sygn. akt I FSK 1811/15) uznał, że o wykonaniu usług budowlanych i budowlano-montażowych mówimy nie w momencie odbioru robót przez inwestora (podpisania protokołu), a w momencie faktycznego ich wykonania. Od tego dnia liczymy zaś termin na wystawienie faktury i rozpoznanie obowiązku podatkowego (patrz „Moment faktycznego wykonania usług budowlanych jest decydujący”, DGP nr 87/2017 r.).
Mimo to nasi czytelnicy wciąż mają problemy z prawidłowym rozliczeniem VAT. Przykład: wykonawca zgłasza 30 marca inwestorowi, że roboty są do odbioru, sam odbiór następuje 30 kwietnia i w tym samym dniu wykonawca wystawia fakturę. Kiedy powstaje obowiązek podatkowy w takiej sytuacji?
Z wyjaśnień Izb Administracji Skarbowej: w Krakowie i Warszawie wynika, że obowiązek podatkowy w takiej sytuacji powstaje 29 kwietnia.
Zasadą jest bowiem, że w przypadku robót budowlanych i budowlano-montażowych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, a fakturę wystawia się nie później niż 30 dnia od dnia wykonania usługi (art. 19a ust. 5 pkt 3 oraz art. 106i ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT). Gdy nie zostanie wystawiona faktura lub stanie się to z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu jej wystawienia. Potwierdził to minister finansów w interpretacji ogólnej z 1 kwietnia 2016 r. (nr PT3.8101.41.2015.AEW.2016.AMT.141).
„Natomiast za datę wykonania usługi przyjmuje się datę faktycznego wykonania tej usługi, tj. dzień, w którym wykonawca zgłosił ją nabywcy do odbioru” – tłumaczy Izba Administracji Skarbowej w Warszawie.
Potwierdza to również Konrad Zawada, rzecznik prasowy IAS w Krakowie. – Zakładając, że dzień zgłoszenia do odbioru był jednocześnie dniem ostatecznego ukończenia zleconych prac, to obowiązek podatkowy powstanie 29 kwietnia, czyli w 30. dniu od wykonania usługi – wyjaśnia rzecznik. Dodaje, że nie będzie tu miała znaczenia data wystawienia faktury, ponieważ dokument wystawiono jeden dzień po terminie – mówi Konrad Zawada.
Ze stanowiskiem organów zgadza się Jakub Makarewicz, doradca podatkowy w Grant Thornton. Zaznacza, że takie rozpoznanie momentu powstania obowiązku podatkowego jest bezpieczne, bo zgodne z wykładnią fiskusa i NSA.
Dodaje, że nawet gdyby inwestor miał uwagi do wykonanych robót i odbiór przeciągał się np. na maj czy czerwiec, to i tak obowiązek podatkowy należałoby rozpoznać 29 kwietnia. – Przeciąganie odbioru nie zwalnia wykonawcy z ciążącego na nim obowiązku rozliczenia VAT we właściwym terminie, czyli w rozpatrywanym przykładzie z upływem terminu na wystawienie faktury (29 kwietnia) – stwierdza Jakub Makarewicz.
Zwraca natomiast uwagę, że w praktyce w przypadku usług budowlanych kontrahenci określają zazwyczaj w umowie, że odebranie obiektu przez inwestora nastąpi po podpisaniu protokołu odbioru, a więc po wykonaniu usługi i usunięciu zgłoszonych usterek. – Niestety, organy podatkowe i sądy administracyjne pomijają te okoliczności, nie do końca uwzględniając specyfikę usług budowlanych oraz częstą konieczność nanoszenia poprawek przez wykonawcę – zwraca uwagę ekspert.
Podkreśla jednak, że pogląd fiskusa i sądów jest już ugruntowany i trudno spodziewać się zmiany w ich podejściu.