Nieprzyjazny, niesprawiedliwy, skomplikowany i niezrozumiały. Takimi przymiotnikami Polacy opisują polski system podatkowy. Za jego uproszeniem postuluje 93 proc. społeczeństwa. Takie wnioski wpłyną z raportu pn. „Czego Polacy nie wiedzą o podatkach” firmy Maison&Partners.

Jak ocenia Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, wiedza Polaków o zasadach działania systemu podatkowego jest mała. 21 proc. społeczeństwa żyje w błogiej nieświadomości i uważa, że nie płaci żadnych podatków, ani PIT, ani CIT, ani nawet VAT. Mając na uwadze przedstawione dane, koalicja „Polacy na rzecz sprawiedliwych podatków” proponuje wprowadzenie nowego, prostego systemu podatkowego. Dlaczego obecne prawo podatkowe jest tak krytyczne oceniane?

Ile naprawdę zarabiamy?

Na to pytanie potrafi odpowiedzieć 36 proc. badanych. Ta grupa ma świadomość dodatkowych kosztów ich wynagrodzenia dla pracodawcy i zawartych w nich podatków. Polacy w większości nie mają problemów z określeniem kwoty wynagrodzenia netto. 82 proc. ankietowanych potrafi określić kwotę, którą zarabiają „na rękę”. Nieco więcej trudności sprawia im wskazanie kwoty brutto. Potrafi ją określić 72 proc. podatników.

- Polacy nie mają świadomości w czym biorą udział. Nie potrafią ocenić stopnia swojej partycypacji w systemie podatkowym, nie wiedzą też na jaką emeryturę mogą liczyć w przyszłości. System ubezpieczeń społecznych nie działa prawidłowo, a jego załamanie jest nieuniknione. Uproszczenie podatków to też impuls do racjonalnego gospodarowania pieniędzmi. Będziemy namawiać polityków do poparcia naszego projektu – mówi Marcin Roszkowski, Prezes Instytutu Jagiellońskiego.

PIT: Rozliczenie się z fiskusem bywa zbyt trudne

Tak postawioną tezę potwierdza fakt, iż jedna trzecia rozliczających się z podatku PIT nie potrafi samodzielnie uzupełnić odpowiedniej deklaracji podatkowej. Na własna rękę rozlicza się 60 proc. badanych pracujących na podstawie umowy o pracę. Choć rozliczają się z fiskusem samodzielnie, to i tak 40 proc. z nich uważa, że nie jest to proste zadanie.
Wszystkie podatki rozliczy pracodawca? 70 proc. badanych popiera pomysł koalicji. Jak wskazuje Cezary Kaźmierczak, taki system rozliczeń odciążyłby podatników od konieczności sporządzania corocznego rozliczenia podatkowego i zdejmowałby ich odpowiedzialność za nieprawidłowo rozliczone podatki. - Świadomość prawa podatkowego byłaby niepotrzebna. Podatnicy otrzymywaliby swoje wynagrodzenie i nie mieliby do czynienia z urzędem skarbowym – podkreśla Cezary Kaźmierczak, prezes ZPP.

Stwórzmy system od nowa

Jak wskazuje autorka badania, prof. Dominika Maison z Wydziału Psychologii UW, Polacy są otwarci na zmiany. Pomysł koalicji „Polacy na rzecz sprawiedliwych podatków”, którą tworzą Centrum im. Adama Smitha, Forum dla Wolności i Rozwoju, Fundacja Klubu Ronina, Instytut Jagielloński, Polskie Stowarzyszenie Przedsiębiorców, Warsaw Enterprise Institute oraz Związek Przedsiębiorców i Pracodawców popiera 70 proc. badanych. Ich zdaniem przeniesienie obowiązku rozliczeń z fiskusem na pracodawców byłby przede wszystkim korzystny dla obywateli. Projekt koalicji dotyczyłby też modyfikacji podatku CIT i VAT. Jak czytamy w raporcie, efektem jego wprowadzenia miałyby być nie mniejsze niż obecnie wpływy do budżetu przy jednoczesnym odciążeniu podatników.

- Obecny system podatkowy jest absurdalny i gnębi najbiedniejszych podatników. Starego systemu nie ma sensu już ulepszać i modyfikować, należy go stworzyć od nowa – dodaje Cezary Kaźmierczak.