Zakup surowców do produkcji jest bezpośrednio związany z przychodami. Dlatego podatnik może go odliczyć dopiero wtedy, gdy sprzeda wyrób z nich wytworzony – orzekł NSA.
To kolejny wyrok wskazujący na odrębność przepisów podatkowych od zasad rachunkowości. W wielu wcześniejszych wyrokach chodziło jednak o koszty pośrednio związane z przychodami. Tym razem sąd kasacyjny orzekał w sprawie kosztów bezpośrednich.
Chodziło o producenta mebli tapicerowanych, który kupuje rozmaite surowce (materiały obiciowe, stelaże, pianki, akcesoria itp.). Toczył on spór z fiskusem, w którym momencie zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodów.
Spółka chciała to robić już w momencie zakupu, a następnie korygować koszty dwa razy do roku na podstawie sporządzanego spisu z natury (na koniec czerwca i na koniec grudnia).
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uważał natomiast, że spółka może wykazać koszty zakupu surowców dopiero wtedy, gdy sprzeda gotowy mebel (jako że są to koszty bezpośrednio związane z przychodem).
Tak jak w księgach
Spółka tłumaczyła, że jej sposób rozliczania kosztów podatkowych byłby zgodny z przyjętą przez nią metodą stosowaną w księgach rachunkowych. Artykuł 17 ust. 2 ustawy o rachunkowości wymienia cztery metody ewidencjonowania i wyceny zapasów. Spółka przyjęła czwartą. Polega ona na odpisywaniu w koszty wartości materiałów i towarów na dzień ich zakupu (co jest połączone z ustalaniem stanu tych składników aktywów i jego wyceną) oraz korekcie kosztów nie później niż na dzień bilansowy.
WSA w Poznaniu uznał, że dyrektor poznańskiej izby nie w pełni uzasadnił swoje stanowisko i dlatego nakazał ponowne rozpoznanie sprawy. Skłaniał się jednak raczej ku opinii, że o zaliczeniu wydatku do kosztów podatkowych decyduje dzień jego zaksięgowania dla celów rachunkowych (art. 15 ust. 4e ustawy o PIT).
Tak jak w ustawie o CIT
Nie zgodził się z tym Naczelny Sąd Administracyjny. Zwrócił uwagę na to, że mamy tu do czynienia z kosztami bezpośrednimi, o których mowa w art. 15 ust. 4 ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem koszty bezpośrednio związane z przychodami są co do zasady potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.
Wprawdzie co innego wynika z art. 15 ust. 4e, ale – jak wyjaśnił sędzia Krzysztof Winiarski – przepis ten jest ściśle powiązany z art. 15 ust. 4d, a ten nie dotyczy kosztów bezpośrednich, tylko innych, potocznie nazywanych kosztami pośrednimi. Są one potrącane w dacie ich poniesienia, przy czym za datę tę uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych, zaksięgowano go (art. 15 ust. 4e).
Sędzia podkreślił, że mimo wymogu prowadzenia ksiąg zgodnie z ustawą o rachunkowości (co wynika z art. 9 ustawy o CIT) o rozliczeniach podatkowych decydują wyłącznie przepisy podatkowe. – Dodatkowe odwoływanie się do art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości należy więc uznać za zbędne – powiedział sędzia Winiarski.
Dodał, że w ustawach podatkowych musiałoby być bezpośrednie odwołanie do konkretnych przepisów o rachunkowości lub międzynarodowych standardów o rachunkowości, aby można je było stosować także w rozliczeniach podatkowych. Sędzia podkreślił, że co do tego istnieje pełna zgoda w orzecznictwie. ⒸⓅ
Koszty pośrednie
O tym, że wydatki należy rozliczać zgodnie z przepisami podatkowymi, a nie ustawą o rachunkowości, NSA orzekał w odniesieniu do kosztów pośrednich, w tym m.in.:
opłat za dostęp do częstotliwości radiowych (sygn. akt II FSK 2221/16),
wydatków remontowych (sygn. akt II FSK 115/13),
opłaty motywacyjnej (sygn. akt II FSK 1980/13),
wstępnych opłat leasingowych oraz prowizji od kredytów i pożyczek (sygn. akt II FSK 1443/12),
opłaty przyłączeniowej do sieci gazowej (sygn. akt II FSK 1685/12),
wynagrodzenia wypłaconego na rzecz dotychczasowych najemców lokalu sklepowego w zamian za przeniesienie praw i obowiązków wynikających z najmu (sygn. akt II FSK 1091/10),
wynagrodzenia (prowizji) dla pośredników kredytowych (sygn. akt II FSK 182/14).
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 15 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 346/15. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia