Europejski Trybunał Sprawiedliwości 11 grudnia 2008 r. wydał wyrok w sprawie Danfoss i AstraZeneca (C-371/07). Dotyczył on m.in. kwestii opodatkowania VAT posiłków wydawanych kontrahentom oraz pracownikom podczas spotkań biznesowych. W przypadku gdyby takie świadczenie zostało uznane jako wykonywane w związku z działalnością gospodarczą podatnika, brak jest obowiązku jego opodatkowania. Jednak gdyby świadczenia takie przede wszystkim miały na celu konsumpcję pracowników, a cel biznesowy byłby uboczny, wydawanie takich posiłków wiązałoby się z obowiązkiem naliczenia VAT z tytułu nieodpłatnego świadczenia usług. Jak rozliczać poczęstunek dla kontrahentów i posiłki dla pracowników?
JERZY MARTINI
doradca podatkowy Baker & McKenzie
Jeśli chodzi o posiłki wydawane podczas spotkań biznesowych kontrahentom, to sytuacja jest prostsza. Związek z działalnością gospodarczą podatnika w większości przypadków jest stosunkowo łatwo identyfikowalny. Innymi słowy, jeśli istnieje uzasadnienie biznesowe wydania poczęstunku podczas spotkania istniejącym lub potencjalnym kontrahentom, brak jest obowiązku naliczania VAT z tytułu nieodpłatnego świadczenia usług.
Od 1 grudnia 2008 r. zostały usunięte ostatnie wątpliwości, jeśli chodzi o potencjalny problem z odliczeniem podatku naliczonego związanego z takim poczęstunkiem (w związku z usunięciem zakazu odliczenia podatku naliczonego od wydatków, które nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów). Warto jedynie pamiętać, że wyłączeniem z prawa do odliczenia podatku naliczonego są nadal objęte usługi gastronomiczne, które nie obejmują usług cateringowych. Posiłki wydawane na rzecz pracowników co do zasady podlegają opodatkowaniu, gdyż zapewnienie sobie posiłku jest prywatną sprawą pracownika. W specyficznych przypadkach posiłek wydany pracownikowi można jednak uznać za głównie związany z działalnością gospodarczą podatnika, element konsumpcji po stronie pracownika miałby natomiast charakter tylko uboczny. W takim przypadku nieodpłatne wydanie posiłku pracownikom nie wiązałoby się z obowiązkiem naliczenia VAT z tytułu nieodpłatnego świadczenia usług mimo prawa do odliczenia podatku przez podatnika. Sytuacja taka wystąpi np. jeśli zapewnienie posiłku pracownikom jest podyktowane koniecznością osiągnięcia pewnych celów biznesowych (np. pracodawca zapewnia posiłek, aby uniknąć przerwy w spotkaniu). Należy uznać, że podobna sytuacja wystąpi, gdy ze względu na realizacje powierzonych zadań, nabycie prywatnie posiłku przez pracownika byłoby nadmiernie utrudnione lub praktycznie niemożliwe, co z kolei powoduje konieczność dostarczenia posiłku przez przedsiębiorcę.