Dziś, 22 grudnia, ETS wyda wyrok w sprawie polskich zasad odliczania VAT od paliwa. Ustawa o VAT nie daje możliwości odliczania podatku od zakupu paliwa do niektórych aut. Jest szansa, że dzięki ETS podatnicy odzyskają nieodliczony podatek.
RAPORT
Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) wyda dziś wyrok w sprawie Magoora (C-414/07) dotyczącej odliczania VAT od paliwa od samochodów typu duże SUV-y i kombi, a możliwe że także w odniesieniu do tzw. kratek, które dawały prawo do odliczenia w stanie prawnym obowiązującym (odpowiednio) do 22 sierpnia 2005 r. i przed wejściem do UE. Rozprawa w tej sprawie odbyła się 25 września.
Zdaniem ekspertów Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe - którzy reprezentują przed ETS spółkę Magoora - istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że ETS potwierdzi, że ograniczenie prawa do odliczenia VAT przy nabyciu paliw, które weszło w życie 22 sierpnia 2005 r., jest sprzeczne z prawem wspólnotowym (narusza ono klauzulę stałości). Prawdopodobne jest również, że analogicznie ETS wypowie się w sprawie zmiany, która dokonała się w momencie wejścia Polski do UE.

Klauzula stałości

Problem z potencjalną niezgodnością krajowych przepisów zakazujących odliczenia podatku przy nabyciu paliwa wiąże się z tzw. klauzulą stałości sformułowaną w art. 17 (6) VI Dyrektywy VAT (w obecnej Dyrektywie jest to art. 176). Jak tłumaczy Jerzy Martini, doradca podatkowy, partner w Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe, klauzula ta zakłada, że po wejściu do UE państwa członkowskie nie mogą wprowadzać nowych ograniczeń w prawie do odliczenia VAT. Takie ograniczenia są bowiem sprzeczne z zasadą neutralności VAT będącą fundamentem wspólnotowego systemu VAT. Prawodawca wspólnotowy założył, że państwa członkowskie powinny tak zmieniać swoje przepisy krajowe, aby były one coraz bardziej zgodne z zasadą neutralności, a więc posiadały jak najmniej sprzecznych z jej istotą ograniczeń w prawie do odliczenia podatku. Tymczasem polski prawodawca poszedł w zupełnie przeciwnym kierunku.
Wejście do UE oznaczało dla dużej części polskich podatników utratę prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu paliw do samochodów, które wcześniej dawały takie prawo (chodzi tu o samochody zwane potocznie kratkami).
- Dodatkowo 22 sierpnia 2005 r. nasz ustawodawca jeszcze bardziej ograniczył prawo do odliczenia VAT przy nabyciu paliw do samochodów, pozbawiając go podatników posiadających samochody, które spełniały wprowadzony 1 maja 2004 r. tzw. wzór Lisaka - podkreśla Jerzy Martini.
Dodaje, że zamiast stopniowej ewolucji w kierunku pełniejszej realizacji zasady neutralności w prawie krajowym wprowadzone przepisy rozszerzające zakres ograniczeń w odliczeniu podatku oddalały krajowe przepisy od celu wskazanego przez dyrektywę.
- Dlatego zmiany te jako niezgodne z prawem wspólnotowym nie mogą być stosowane na niekorzyść podatników - podpowiada Jerzy Martini.

Sprawa Magoora

Przejdźmy teraz do sprawy, którą zajmuje się ETS. Jak podaje nam Przemysław Skorupa, doradca podatkowy w Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe, w sierpniu 2005 r. krakowska spółka Magoora wystąpiła do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o interpretację przepisów dotyczących odliczania VAT przy nabyciu paliwa do samochodu używanego przez spółkę na podstawie umowy leasingu. Ta umowa została zawarta przez spółkę w marcu 2005 r. i dotyczyła samochodu, który spełniał w owym czasie kryteria pozwalające na odliczenie całości podatku naliczonego - wynikające z tzw. wzoru Lisaka. Umowa ta została zarejestrowana przez urząd skarbowy w czerwcu 2005 r., co pozwoliło spółce na kontynuowanie odliczania całości podatku z tytułu rat leasingowych pomimo zmiany przepisów dotyczących odliczeń w przypadku leasingu samochodów od 22 sierpnia 2005 r. Jednak, od 22 sierpnia 2005 r. użytkowany przez spółkę samochód przestał spełniać kryteria umożliwiające odliczenie podatku naliczonego z tytułu nabycia paliwa.
- Zdaniem spółki, wprowadzenie mniej korzystnych zasad odliczania podatku naliczonego przez polskiego ustawodawcę było niezgodne z przepisami wspólnotowymi i powinno przysługiwać pełne odliczenie podatku naliczonego przy nabyciu paliwa - cytuje Przemysław Skorupa.
Z tą argumentacją nie zgodziły się organy podatkowe, a sprawa trafiła na wokandę krakowskiego wojewódzkiego sądu administracyjnego. W związku z powziętymi wątpliwościami co do zgodności polskich przepisów z prawem wspólnotowym sąd zadał w trybie prejudycjalnym pytanie ETS.



Zdanie Trybunału

Już dziś dowiemy się, czy polski ustawodawca przy ograniczaniu odliczania VAT od paliwa naruszył zasady unijne, czy nie. Jako pełnomocnicy w postępowaniu przed ETS eksperci z Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe liczą na rozstrzygnięcie zgodne z ich podejściem zaprezentowanym na rozprawie, która odbyła się 25 września w Luksemburgu.
- Nasze podejście sprowadza się do uznania za niedopuszczalne w świetle prawa Wspólnoty polskich przepisów wprowadzonych w sierpniu 2005 r. Przepisy te wbrew klauzuli stałości wyłączyły możliwość odliczenia VAT od paliwa i samochodów spełniających tzw. wzór Lisaka, a więc de facto poszerzyły katalog wyłączeń z prawa do odliczenia. Mamy nadzieję, że w tym samym tonie Trybunał wypowie się w sprawie zmiany, która dokonała się w momencie wejścia Polski do UE (tj. w kwestii wyeliminowania odliczenia VAT od samochodów tzw. kratek i paliwa do nich) - stwierdza Zbigniew Liptak, doradca podatkowy w Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe.
Tłumaczy również, że skutkiem takiego brzmienia wyroku byłoby przywrócenie w Polsce prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT w przypadku nabycia samochodów spełniających wzór Lisaka, a może nawet powrót na polskie drogi samochodów z kratką o ładowności powyżej 500 kg.

Rola ustawodawcy

W zależności od rozstrzygnięcia Trybunału dalsze kroki będą należały do polskiego ustawodawcy. Łukasz Karpiesiuk, doradca podatkowy w Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe, zwraca uwagę, że oczywiste jest, że przepisy uznane za niezgodne z dyrektywą trzeba będzie wyeliminować z ustawy. Niezależnie jednak od tego, czy zostaną one z krajowych przepisów usunięte, czy nie, zgodnie z zasadami prawa wspólnotowego podatnicy, którzy ponieśli ciężar podatku w wyniku naruszenia Dyrektywy, mają prawo otrzymać jego zwrot.
- W konsekwencji, w przypadku korzystnego dla polskich podatników wyroku ETS, polscy podatnicy, którzy nie mieli prawa do odliczenia paliwa do samochodów spełniających tzw. wzór Lisaka, od sierpnia 2005 r. będą mieli prawo domagać się zwrotu podatku naliczonego z tego tytułu - podpowiada Łukasz Karpiesiuk.
Dodatkowo wskazuje, że wskutek konstrukcji przepisów, mimo że wyrok dotyczyć będzie wyłącznie paliwa, zaistnieją podstawy do występowania także o zwrot nieodliczalnej części podatku naliczonego z tytułu nabycia lub leasingu takich samochodów (kwota VAT przekraczająca 60 proc. podatku naliczonego lub 6 tys. zł).
- W razie szerszego zakresu przedmiotowego wyroku może także zaistnieć możliwość występowania o zwrot nieodliczonego podatku naliczonego od paliwa (i leasingu) samochodów z tzw. kratką - podsumowuje Łukasz Karpiesiuk.
Ile podatnik zyska na korzystnym wyroku / DGP