Przestępcy znaleźli nowe towary, na obrocie którymi wyłudzają VAT. Rozszerzanie odwrotnego obciążenia i solidarnej odpowiedzialności pomaga, ale na krótko.
Ministerstwo Finansów coraz częściej informuje o zatrzymaniu oszustów, którzy wpadli na fikcyjnej sprzedaży napojów energetyzujących, kawy, cukierków czy produktów żywnościowych.
Wczoraj, w związku z wyłudzeniami VAT, zatrzymane zostało kierownictwo dawnego gangu pruszkowskiego. Jak podało RMF, przedmiotem oszustw miała być kawa, mączka kostna i meble.
Na razie jednak oszuści wciąż wyprzedzają fiskusa.
– Przestępcy nie są przywiązani do żadnego konkretnego towaru, a raczej do samego wyłudzania podatku, którym jest on obciążony – tłumaczy Jan Tokarski, dyrektor w firmie doradczej PwC. Wystarczy więc, aby rząd wprowadził rozwiązania uszczelniające w jednej branży, a oszuści natychmiast zainteresują się kolejną.
Czekolada i wózki widłowe
Jan Tokarski zwraca uwagę, że już z samej analizy powszechnie dostępnych baz danych (głównie unijnych) można wytypować nowy asortyment przestępców. – Podejrzane transakcje obserwujemy m.in. w handlu jednorazowymi maszynkami do golenia, karmą dla zwierząt, ale też np. wózkami widłowymi i czekoladą – mówi ekspert (patrz infografika).
Ciągle atrakcyjna jest też śruta sojowa (pisaliśmy o tym w DGP 140/2016). – Za ogromną atrakcyjnością śruty stoi zarówno ogromne zapotrzebowanie na nią (jest to składnik paszy wykorzystywany w większości gospodarstw rolnych), jak i łatwość jej upłynnienia – wyjaśnia Robert Jaszczuk, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego EY.
Zatykanie dziur w VAT / Dziennik Gazeta Prawna
Pod koniec 2016 r. pojawiały się w prasie informacje o masowych wyłudzeniach VAT w obrocie folią stretch i opakowaniami. Odpowiedzią na to było objęcie ich od 2017 r. solidarną odpowiedzialnością nabywcy za VAT niezapłacony przez sprzedawcę.
Zdaniem eksperta EY, kolejne kroki powinny zostać podjęte w sprawie komponentów chemicznych do produkcji luksusowych kosmetyków. – Skoro MF informuje o przestępstwach w tym zakresie, dobrze by było, żeby reagowało na takie sygnały – zauważa Robert Jaszczuk.
Kamerki GoPro i telewizory
Przestępcy nie zniknęli też z tych sektorów gospodarki, co do których odtrąbiono już sukces w zwalczaniu wyłudzeń.
– Obserwujemy coraz więcej podejrzanych transakcji w obrocie kamerkami sportowymi (GoPro) – mówi Michał Kanownik, prezes ZIPSEE „Cyfrowa Polska”. Reprezentuje branżę, w której skala oszustw na samych tylko cyfrowych aparatach fotograficznych sięgnęła w 2013 r. około 67,5 mln zł. Do wyłudzania podatku przestępcy wykorzystywali też telefony komórkowe, tablety i konsole do gier.
Branży pomogły zmiany, które weszły w życie w lipcu 2015 r. Wprowadzono wtedy odwrotne obciążenie na komórki, tablety i konsole oraz solidarną odpowiedzialność na aparaty fotograficzne. Kolejne zmiany weszły w życie od początku 2017 r.; odwrotne obciążenie rozszerzono na procesory, a solidarną odpowiedzialność – na twarde dyski.
Mimo tego przestępcy nadal chętnie wykorzystują towary z branży elektronicznej. – Obecnie problemem są nie tylko kamerki GoPro, ale też telewizory – przyznaje Michał Kanownik. Tłumaczy, że wprawdzie są one większych rozmiarów i przez to są trudniejsze w transporcie, ale i tak pozostają atrakcyjne dla oszustów. – Jest to produkt drogi, a to wiąże się z dużą wysokością kwoty z VAT, którą można wyłudzić – wyjaśnia prezes ZIPSEE.
Paliwo i odmrażacze
Problemy nadal mają też firmy paliwowe, mimo że rząd zareagował i wprowadził od sierpnia 2016 r. tzw. pakiet paliwowy. Przyśpieszono w ten sposób obowiązek zapłaty VAT od paliwa kupionego w innym kraju unijnym i powiązano prawo do posiadania koncesji na obrót paliwami ze statusem podatnika VAT.
Wcześniej sytuacja była dramatyczna; do kraju tylko z Niemiec wjeżdżało codziennie nawet 750 cystern z nielegalnym paliwem – szacowała Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego. W pierwszym miesiącu po wprowadzeniu pakietu ich liczba zdecydowanie spadła (do 150), ale w kolejnych, według szacunków branży, znów zaczęła rosnąć (ok. 200).
– Przestępcy ciągle jednak przemycają paliwo z zagranicy pod pozorem przywozu np. olejów smarowych – informował były wiceminister finansów Wiesław Jasiński w odpowiedzi z 15 grudnia 2016 r. na pytanie poselskie (nr 312).
Na inny przedmiot przemytu wskazywał grudniowy raport UN Global Compact Poland. Dane wskazują na skokowy wzrost przywozu środków odmrażających w drugiej połowie 2016 r.