RACHUNKOWOŚĆ KNF będzie mogła pozbawić funkcji członka zarządu lub rady nadzorczej za łamanie przepisów o biegłych rewidentach. Taki środek karny może zastosować tylko sąd – twierdzą zainteresowani
Nowe uprawnienia Komisji Nadzoru Finansowego mają się pojawić w ustawie o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym. Prace nad projektem tych przepisów prowadzi sejmowa podkomisja.
Projekt zakłada wprowadzenie po raz pierwszy osobistej odpowiedzialności członków zarządów, rad nadzorczych lub komitetu audytu (który tworzy się, gdy rada nadzorcza ma więcej niż pięciu członków) za niewłaściwe wykonanie obowiązków związanych z badaniem sprawozdania finansowego jednostki zainteresowania publicznego (JZP). Jednostkami takimi są m.in. banki, zakłady ubezpieczeń, otwarte fundusze emerytalne, spółki giełdowe. KNF mogłaby nakładać kary administracyjne, w tym, oprócz finansowej (do 250 tys. zł), kontrowersyjną sankcję zakazu pełnienia funkcji do 3 lat. Byłyby one nakładane za naruszenie ustawy, m.in. za:
● brak zasad wyboru audytora,
● nieprzestrzeganie przepisów dotyczących wyboru biegłego rewidenta (niezależności audytora, niewłaściwego organu),
● zawarcie umowy z firmą audytorską na czas krótszy niż 2 lata i dłuższy niż 5 lat,
● nieprzestrzeganie okresów współpracy podmiotów audytorskich (maksymalnie 5 lat) i okresów karencji (4 lata),
● nieprzestrzeganie zasad powołania składu i funkcjonowania komitetu audytu,
● wpływ na wynik badania.
Analogiczne kary miałyby być nakładane na biegłych rewidentów. W tym przypadku właściwym organem do ich stosowania byłaby Komisja Nadzoru Audytywnego, tj. organ nadzoru publicznego funkcjonujący przy ministrze finansów. W tym jednak przypadku karane byłyby m.in. nieprawidłowości przy badaniu, świadczenie usług zakazanych, brak ubezpieczenia.
Możliwość zastosowania przez KNF i KNA zakazu pełnienia funkcji kwestionuje Związek Banków Polskich. Jak podkreśla Joanna Tylińska, doradca zarządu ZBP, mimo że w projekcie sankcja ta została nazwana karą administracyjną, w rzeczywistości jest to środek karny przewidziany w art. 39 pkt 2 kodeksu karnego. – Może więc go nakładać tylko sąd – twierdzi rozmówczyni. Przypomina, że podobny problem był przy pracach nad nowelizacją ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. Projekt zmian zakładał wprowadzenie możliwości nakładania kary zakazu pełnienia funkcji przez BFG.
– Biuro legislacyjne jednak to zakwestionowało jako rozwiązanie niezgodne z prawem – dodaje Joanna Tylińska. Dlatego podkreśla, że przepis powinien być tak zmieniony, by organom nadzorczym dawał jedynie możliwość wystąpienia do sądu o nałożenie takiej kary.
Ekspert z ZBP zwraca uwagę na jeszcze jedną wątpliwość. Komisja Nadzoru Finansowego może nakładać kary nie tylko na członków zarządu i rad nadzorczych, ale też na osoby z nimi powiązane. – Nie wiadomo, czy chodzi tu o osoby blisko powiązane zdefiniowane w projekcie – twierdzi Joanna Tylińska. Precyzuje, że chodzi o małżonków, dzieci i inne osoby spokrewnione. Rozmówczyni zastanawia się, jak w takim przypadku KNF miałaby nakładać kary na takie osoby.
O wątpliwości dotyczące zakazu pełnienia fukcji wysuwane przez ZBP zapytaliśmy Ministerstwo Finansów. Resort wyjaśnił, że dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (2014/56/UE) nakłada obowiązek zadbania o skuteczny system kar za naruszenia przepisów. – Aby zapewnić jednolitość i spójność systemu, przyjęto, że KNF będzie nakładała w procedurze administracyjnej kary – stwierdziło MF.
Dodało, że będzie to dotyczyło wszystkich rodzajów kar, o których mowa w art. 30a dyrektywy, a więc również kary zakazu pełnienia określonych funkcji w organach JZP jako jednej z kar administracyjnych.
Resort przypomniał też, że kwestia dotycząca systemu kar nie była jeszcze rozpatrywana na posiedzeniu podkomisji sejmowej. Ostateczne rozwiązania w tym zakresie nie zostały więc jeszcze przyjęte. ⒸⓅ
KNF będzie mogła nakładać kary nie tylko na członków zarządu i rad nadzorczych, ale też na osoby z nimi powiązane
Co przewiduje projekt

Etap legislacyjny
Rządowy projekt ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz o nadzorze publicznym (1092) – prace w podkomisji sejmowej