Naczelnik urzędu celno-skarbowego z województwa pomorskiego będzie mógł wszcząć kontrolę u podatnika posiadającego siedzibę w Małopolsce, a naczelnik z dolnośląskiego u podatnika z Suwałk.
Ustawa o KAS, która wejdzie w życie od marca br., zakłada likwidację właściwości miejscowej naczelników urzędów – dotychczas skarbowych, a na skutek tej zmiany zastąpionych przez urzędy celno-skarbowe. Kompetencję do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej będzie miał każdy naczelnik urzędu celno-skarbowego, bez względu na terytorialny zasięg działania. Naczelnicy będą więc mogli wykonywać kontrolę celno-skarbową na terytorium całej Polski (art. 61 ustawy o KAS).
Zdaniem ekspertów skutkiem tej zmiany będzie utrudniony dostęp do dokumentacji zebranej przez organ w toku kontroli celno-skarbowej. Aby się z nią zapoznać, pełnomocnik lub podatnik będą zmuszeni jechać nawet na drugi koniec Polski. Oczywiście na swój koszt.
Zdecyduje organ
Rafał Dąbrowski, doradca podatkowy i menedżer w Russell Bedford, zwraca uwagę, że wybór miejsca kontroli będzie należał do organu. A ustawa nie wskazuje jednoznacznie miejsca wykonywania czynności kontrolnych. Wymienia jedynie, gdzie będą mogły być wykonywane:
- w urzędzie celno-skarbowym,
- w siedzibie kontrolowanego,
- w miejscu prowadzenia lub przechowywania ksiąg podatkowych oraz
- w każdym innym miejscu związanym z prowadzoną przez kontrolowanego działalnością, w tym: w lokalu mieszkalnym lub w miejscach, w których mogą się znajdować urządzenia, towary lub dokumenty dotyczące tych urządzeń, towarów lub czynności podlegających kontroli.
Według Rafała Dąbrowskiego, naczelnicy urzędów celno-skarbowych mogą dążyć do tego, aby czynności kontrolne zostały przeprowadzone w siedzibie organu. To z kolei może się wiązać z obowiązkiem dostarczenia dokumentacji do miejsca oddalonego o wiele kilometrów od siedziby podatnika.
– Dla pełnomocników sama podróż do urzędu w innej miejscowości nie jest problemem, bo już dziś jeżdżą oni po całej Polsce. Trudniejszy będzie jednak dostęp do dokumentacji – zauważa Mirosław Siwiński, radca prawny i doradca podatkowy w Kancelarii Prof. W. Modzelewskiego.
Zdaniem Rafała Dąbrowskiego będzie to szczególnie dotkliwe w sytuacji, gdy wobec podatnika zostanie wszczętych kilka kontroli przez organy posiadające swoje siedziby w różnych województwach.
Przesłuchania na miejscu
Nie zmienią się natomiast zasady do przesłuchiwania kontrolowanego i innych świadków. Do przesłuchań w ramach kontroli celno-skarbowej będą stosowane przepisy ordynacji podatkowej (odsyła do niej art. 94 ustawy o KAS). Zgodnie z art. 156 ordynacji osoba wezwana przez organ podatkowy ma obowiązek stawienia się tylko na obszarze województwa, w którym zamieszkuje lub przebywa.
Nadal też, jeżeli kontrolę będzie prowadził organ z innego województwa, to będzie on mógł zwrócić się o przesłuchanie danej osoby do naczelnika urzędu celno-skarbowego właściwego ze względu na miejsce jej zamieszkania lub pobytu.