Organy podatkowe mogą badać przesłanki wyłączające solidarną odpowiedzialność za VAT nabywcy jedynie w toku kontroli lub postępowania podatkowego – orzekł NSA.
Sprawa dotyczyła spółki zajmującej się skupem granulatu, wlewek i blach złota, która następnie sprzedaje je spółce zależnej, a ta przerabia je na złoto inwestycyjne (próba 999), po czym również je zbywa. Jest to więc jeden z tzw. towarów wrażliwych, w odniesieniu do których zastosowanie ma solidarna odpowiedzialności nabywcy za zaległości w VAT powstałe u sprzedawcy (na podstawie art. 105a ustawy o VAT).
Wartość złota kupionego od poszczególnych dostawców zwykle przekracza miesięcznie 50 tys. zł. Z częścią dostawców spółka podpisuje umowy, w których zobowiązują się oni do przesłania jej w terminie 60 dni od zawarcia transakcji pisemnych oświadczeń o rozliczeniu VAT od sprzedaży złota. Obowiązek rozliczenia VAT ciąży też na dostawcach, z którymi spółka nie podpisuje umów. Ponadto kontrahenci muszą raz w roku – na żądanie spółki – przedstawić zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach.
Spółka chciała się upewnić, że wszystkie te działania zmierzające do weryfikacji kontrahentów wystarczą, aby uznać, że dochowała ona należytej staranności i że w efekcie nie będzie ponosić solidarnej odpowiedzialności za ewentualne zaległości w VAT u dostawców.
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu odmówił jednak wydania interpretacji indywidualnej w tej sprawie. Uznał, że nie można ocenić działań spółki w trybie interpretacji, bo to, czy spółka dochowała należytej staranności, może zostać ocenione dopiero w trakcie postępowania podatkowego lub kontrolnego.
WSA we Wrocławiu zgodził się z organem podatkowym. Przypomniał, że w sprawach interpretacji indywidualnej nie prowadzi się postępowania dowodowego, a w konsekwencji wykluczone jest dokonywanie oceny dowodów. Tymczasem ocena okoliczności i warunków transakcji musi być poprzedzona zgromadzeniem odpowiedniego materiału dowodowego. Skoro nie może to nastąpić w interpretacji indywidualnej, to organ prawidłowo odmówił jej wydania.
Podobnie orzekł NSA. Sędzia Bogusław Wolaś wskazał, że art. 105a ustawy o VAT wprowadza solidarną odpowiedzialność nabywcy, o ile wiedział on lub miał uzasadnione podstawy do tego, by przypuszczać, że sprzedawca nie wpłacił do urzędu skarbowego VAT przypadającego na dokonaną na jego rzecz dostawę towarów. Podatnik może mieć do tego podstawy, gdy okoliczności dostawy lub warunki, na jakich została ona dokonana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie tymi samymi towarami – przypomniał sędzia Wolaś. Podkreślił jednak, że okoliczności towarzyszące dostawie można ustalać w toku postępowania dowodowego, a nie w interpretacji indywidualnej.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 15 grudnia 2016 r., sygn. akt I FSK 371/15. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia